Tất tần tật những thông tin cần biết về bệnh tai biến mạch máu não

Một trong những căn bệnh gây tử vong hoặc để lại nhiều biến chứng nguy hiểm đó chính là bệnh tai biến mạch máu não. Đặc biệt căn bệnh này có thể xảy ra với bất cứ ai nhất là những người có tiền sử cao huyết áp, gặp các vấn đề về bệnh tim mạch... Ngoài ra còn nhiều thông tin khác về bệnh mà bạn cần biết để kiểm soát tốt tình trạng bệnh. Mời bạn đọc cùng theo dõi và tìm hiểu cụ thể dưới bài viết.

Tai biến mạch máu não hay còn gọi bệnh đột quỵ, đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu não bị gián đoạn, bị tắc hoặc bị vỡ làm cho não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Tế bào sẽ bắt đầu chết nếu trong vòng vài phút không cung cấp đủ máu cho các tế bào.

Tai biến mạch máu não được chia làm 2 loại:

Nhồi máu não (thiếu máu não cục bộ): Loại tai biến này có thể xảy ra khi các cục máu đông, huyết khối, xơ vữa động mạch làm tắc nghẽn và cản trở quá trình cung cấp máu cho não.
Xuất huyết não (chảy máu não): Ở loại này gây ra máu chảy vào trong nhu mô não hay não thất, khoang dưới nhện xung quanh não – chảy máu màng não, tất cả xảy ra do rách thành động mạch .

1. Nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não

Có rất nhiều yếu tố làm gia tăng nguyên nhân gây ra bệnh đột quỵ, cụ thể bao gồm:

Cao huyết áp: Bệnh cao huyết áp tạo điều kiện cho các cục máu đông hình thành làm cản trở quá trình lưu thông máu lên não. Ngoài ra, các triệu chứng cao huyết áp gây gia tăng sức ép lên thành động mạch khiến cho thành động mạch bị tổn thương và dẫn đến xuất huyết não.
Tiền sử gia đình và bản thân người bệnh đã từng bị đột quỵ: Trong gia đình có người mắc bệnh tai biến mạch máu não thì nguy cơ bạn có thể mắc bệnh này là rất cao. Bệnh này cũng có thể tái phát lại trong vòng vài tháng đầu thậm chí là vài năm sau khi đã điều trị khỏi bệnh. Nguy cơ bệnh tái phát là khoảng 5 năm.
Ngườicó tiền sử các bệnh lý về tim mạch sẽ có nguy cơ mắc tai biến mạch máu não cao hơn những người bình thường.
Thừa cân, béo phì: Nhóm đối tượng này dễ mắc bệnh cao huyết áp, các bệnh về tim mạch hoặc cholesterol trong máu cao cũng là nguy cơ gây ra bệnh tai biến.
Tuổi tác: Bất kỳ ai cũng đều tiềm ẩn nguy cơ mắc tai biến mạch máu não. Tuy nhiên trong những năm gần đây tỷ lệ người trẻ tuổi bị mắc bệnh này ngày càng gia tăng về số lượng. Nên độ tuổi có thể mắc bệnh cũng trẻ hóa khoảng từ 40 tuổi trở lên.
Giới tính: Nam giới do còn sử dụng nhiều chất kích thích không thể kiểm soát được nhiều loại bệnh lý, các yếu tố làm gia tăng bệnh khác nên sẽ có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn nữ giới.
Hút thuốc: Trong thuốc lá có chứa hợp chất Nicotin. Đây chính là nguyên nhân bám lên thành mạch máu, mạch máu não, gây xơ vữa và giảm co giãn các mạch máu, nguy cơ gây ra đột quỵ bởi nhồi máu cơ tim hoặc nhồi máu não. Hút thuốc vừa có hại cho mình lại vừa có hại cho người khác.
Chế độ dinh dưỡng và lối sống không lành mạnh: không thường xuyên vận động thể dục, thể thao ăn uống không điều độ, sử dụng nhiều thực phẩm không tốt cho sức khỏe,o, tất cả đó có thể là nguyên nhân dẫn đến đột quỵ.
Mỡ máu: Nguyên nhân gây tắc nghẽn mạch máu não là do Cholesterol trong máu cao tích tụ trên thành động mạch.

Xác định được nguyên nhân mắc tai biến mạch máu não sẽ giúp bạn điều trị từ gốc rễ của bệnh và có các biện pháp để phòng tránh bệnh khi đang nằm trong một số những nguyên nhân ở trên.

benh-tai-bien-mach-mau-nao — Bệnh tai biến mạch máu não thực sự rất nguy hiểm

2. Dấu hiệu nhận biết của bệnh tai biến mạch máu não

Người mắc bệnh tai biến mạch máu não sẽ có những triệu chứng như:

- Choáng váng, ù tai, chóng mặt: Máu không được cung cấp để nuôi não cũng dẫn đến việc ù tai, chóng mặt, choáng váng một số trường hợp có thể đứng không vững hoặc yếu một chân.

- Bị đau đầu dữ dội: máu không được đưa đến nuôi não chính vì thế người bị tai biến thường bị đau đầu dữ dội do mạch máu chính đưa máu lên não bị dừng đột ngột nên xảy ra tình trạng đau đầu.

- Liệt tay, chân đột ngột: Cũng là nguyên nhân do các bộ phận của cơ thể không được cung cấp đủ máu để hoạt động. Dẫn đến cứng chân, không đi lại được, không cầm nắm được các vật dụng....

- DO không đủ máu sẽ ảnh hưởng 1 phần nào đó đến hệ tiêu hóa nên cơ thể bị thiếu dinh dưỡng khiến người bệnh đột nhiên cảm thấy không còn sức lực, mệt mỏi.

- Cảm giác tê tay chân: Xuất hiện cảm giác bị kim châm ở người bệnh, bên cạnh đó còn có các biểu hiện tê dại hoặc thậm chí bị mất cảm giác ngay cả khi bị đau, do não mất kiểm soát.

- Gặp khó khăn trong việc nghe và nói: có nhiều trường hợp không biết mình đang nói gì, nói linh tinh, miệng tê cứng, khó mở, nói ngọng, ấp úng

3. Biến chứng nguy hiểm của bệnh tai biến mạch máu não

Căn bệnh này ẩn chứa rất nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Các biến chứng có thể xảy ra như:

Liệt vận động

Tình trạng suy yếu ảnh hưởng đến một bên cơ thể, vùng não tổn thương khi đột quỵ sẽ quyết định phần nào của cơ thể bị liệt.

Bị liệt nửa người có thể dẫn đến người bệnh sẽ gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động sinh hoạt thường ngày như ăn, mặc quần áo, tắm giặt, đi vệ sinh…phải sống phụ thuộc vào người khác.

Rối loạn nhận thức

Người bệnh sẽ gặp phải khó khăn trong việc biểu đạt ngôn ngữ sau những cơn tai biến. Biểu hiện là nói không thành lời, nói ngọng, nói lắp… Việc giao tiếp với mọi người trở lên khó khăn hơn và rất có thể người bệnh sẽ bị trầm cảm do ngại giao tiếp với mọi người.

Gặp ảnh hưởng về thị giác

Hậu quả của tai biến mạch máu não có thể dẫn đến thị lực bị suy giảm mắt nhìn mờ và nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến mù mắt.

Ngoài những biến chứng nguy hiểm kể trên thì người bệnh còn có thể mắc tiểu tiện không tự chủ, trầm cảm do ngại giao tiếp....

Khi bắt gặp người bệnh bị tai biến mạch máu não

Nhanh chóng đỡ lấy người bệnh, không nên để họ bị ngã xuống đất. Nếu ngã sẽ rất nguy hiểm.
Trường hợp bệnh nhân vẫn tỉnh táo thì đặt họ nằm yên cố định và gọi ngay xe cấp cứu đến bệnh viện. Vì người mắc tai biến chỉ có thể được cứu sống trong vòng 5 tiếng kể từ khi phát hiện bệnh. Mọi cách xử lý cần thực hiện nhanh.
Trường hợp bệnh nhân đã hôn mê: Xem xét tình trạng thở của bệnh nhân. Nếu thở yếu hoặc đôi lúc ngừng thở thì hãy hô hấp nhân tạo cho họ để kịp thời cung cấp oxy lên não và duy trì thở cho đến khi có sự can thiệp của các bác sĩ. Não sẽ chết ngay sau vài phút nếu không được cung cấp oxy khi đó nguy cơ tử vong cao hoặc sống thực vật suốt quãng đời còn lại.

4. Chẩn đoán và điều trị bệnh tai biến mạch máu não

Các phương pháp được sử dụng để chẩn đoán bệnh

Khi đến bệnh viện thăm khám trong tình trạng xuất hiện triệu chứng yếu cơ hoặc nặng hơn đã bị liệt nửa người thì bác sĩ sẽ khám lâm sàng và từ đó chẩn đoán tình trạng yếu cơ. Tuy nhiên vẫn chưa thể tìm ra vùng bị tổn thương trong hệ thống thần kinh. Do đó bạn sẽ cần phải thực hiện thêm các xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân. Các xét nghiệm bao gồm:

Xét nghiệm sinh hóa máu
Xét nghiệm công thức máu toàn bộ
Chụp cắt lớp vi tính sọ não
Điện não đồ
Chụp cộng hưởng từ sọ não

Xem thêm bài viết liên quan:

Điều trị bệnh tai biến mạch máu não bằng cách

Căn cứ vào nguyên nhân gây ra bệnh bác sĩ sẽ đưa ra những phương pháp điều trị thích hợp. Các bệnh nhân bị tai biến mạch máu não có người điều trị kịp thời thì có thể hồi phục tuy nhiên sẽ mất rất nhiều thời gian. Những phương pháp điều trị như là:

Sử dụng thuốc hạ áp và giảm cholesterol: Có tác dụng điều trị tăng huyết áp bằng cách giảm huyết áp tới mức bệnh nhân có thể thích nghi và ngăn chặn được biến chứng.

Thuốc kháng đông: làm cho máu loãng hơn bình thường, ngăn ngừa tạo cục máu đông bất thường trong cơ thể gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tắc tĩnh mạch ở chân hay tắc động mạch phổi.

Điều trị bằng kháng sinh để chống viêm não và thường dùng qua đường truyền tĩnh mạch.

Thuốc giãn cơ: dùng để điều trị tình trạng co thắt cơ hoặc co cứng cơ. Các thuốc giãn cơ theo toa có thể giúp giảm đau và giảm khó chịu.

Phẫu thuật: để giải quyết vấn đề thứ phát, co cơ tự phát, tổn thương cột sống, tổn thương các dây chằng hoặc gân bên đối diện tổn thương; Hoặc phẫu thuật để giải quyết phù não và lấy các dị vật trong não.

Vật lý trị liệu: Đây là biện pháp giúp phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não giúp những vùng não xung quanh chỗ tổn thương có thể hoạt động.

5. Cách phòng ngừa bệnh tai biến mạch máu não

Theo các giảng viên khoa Điều Dưỡng Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch Hà Nội thì chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn ngăn ngừa và hạn chế những nguy cơ mắc các triệu chứng của tai biến mạch máu não, cụ thể như:

Hạn chế chất béo và giảm lượng cholesterol: Cần chú ý hạn chế các thực phẩm giàu cholesterol trong mỗi bữa ăn, đặc biệt là não, bầu dục, gan, nội tạng động vật. Không nên ăn quá 2 quả trứng/ngày, do lòng đỏ trứng rất giàu cholesterol. Một số loại thực phẩm có thể giúp duy trì cholesterol ở mức bình thường mà bạn nên sử dụng như: đậu nành và cách sản phẩm từ đậu nành, cá hồi, hạnh nhân, nước cam ép, trà xanh... Bỏ hút thuốc lá cũng giúp cải thiện mức cholesterol HDL của bạn.
Nên ăn các loại hoa quả chín, rau xanh để bổ sung vitamin và khoáng chất, các loại rau lá xanh, các sản phẩm từ ngũ cốc... Nhóm thực phẩm này sẽ giúp đào thải độc tố trong cơ thể, từ đó giúp tăng sức đề kháng, giảm mệt mỏi, ăn ngủ ngon.
Hạn chế ăn mặn, các thức ăn lên men hoặc gây kích thích như gia vị cay nóng, thực phẩm chế biến sẵn... Không nên ăn tối muộn vì khi này sẽ khiến hàm lượng cholesterol nạp vào không kịp tiêu hóa, đọng lại tại thành động mạch. Tình trạng này lâu ngày có thể gây xơ vữa động mạch. Kiểm soát tốt trọng lượng cơ thể.
Bên cạnh thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học, tập thể dục đều đặn có thể cải thiện cholesterol. Bạn cần duy trì lịch tập thể dục tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, việc tập thể dục còn giúp bạn có tinh thần minh mẫn, sảng khoái, tránh xa stress – nguyên nhân dẫn đến các bệnh tim mạch. Có thể sử dụng các động tác nhẹ nhàng hoặc đi bộ trong khoảng 30 phút mỗi ngày.

Hy vọng với những thông tin ở trên đã đem đến cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích và có thể phòng ngừa được căn bệnh nguy hiểm tai biến mạch máu não. Tuy nhiên những thông tin ở trên chỉ mang tính chất tham khảo và không có tác dụng thay thế các hướng dẫn và chỉ định của những người có năng lực chuyên môn.