Thi tốt nghiệp THPT 2020: 4 bài thi trong 2 ngày

Ngày 5-5, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ báo cáo về Kế hoạch thực hiện chương trình năm học 2019-2020 và phương án tổ chức thi, xét công nhận tốt nghiệp THPT, tuyển sinh đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) năm 2020.

Rút gọn thời gian thi

Cụ thể, năm nay, thí sinh THPT làm 3 bài thi bắt buộc và 1 bài tự chọn; rút ngắn thời gian thi trong 2 ngày với 4 buổi thi; đề thi giảm bớt áp lực cho học sinh. Các trường ĐH, CĐ cũng chủ động hơn trong phương án tuyển sinh. "Rút ngắn thời gian thi trong 2 ngày với 4 buổi thi, làm cho kỳ thi gọn, nhẹ hơn các năm trước; đề thi sẽ được xây dựng phù hợp với mục đích xét công nhận tốt nghiệp THPT và nội dung chương trình tinh giản đã công bố (cả về nội dung, độ khó, thời gian làm bài thi) cũng sẽ giảm bớt áp lực cho học sinh", Bộ trưởng nhận định.

Trong khi đó, thí sinh tự do tham dự kỳ thi quốc gia THPT năm 2020 không nhằm mục đích xét công nhận tốt nghiệp THPT được dự thi các bài thi độc lập, bài thi tổ hợp hoặc các môn thi thành phần của bài thi tổ hợp theo nguyện vọng. Các bài thi Toán, Ngoại ngữ, KHTN và KHXH thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan; mỗi thí sinh trong cùng phòng thi có một mã đề thi riêng; thí sinh làm bài thi trên phiếu trả lời trắc nghiệm; kết quả làm bài của thí sinh trên phiếu trả lời trắc nghiệm được chấm bằng phần mềm máy tính do Bộ GD-ĐT cung cấp. Bài thi Ngữ văn thi theo hình thức tự luận. Nội dung thi nằm trong chương trình giáo dục THPT hiện hành, chủ yếu là chương trình lớp 12; phù hợp với nội dung tinh giản chương trình đã được Bộ công bố. Đề thi dùng chung cho cả học sinh giáo dục THPT và học viên GDTX.

Về công tác tổ chức thi (coi thi, chấm thi, phúc khảo), các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là các địa phương) chịu trách nhiệm tổ chức Kỳ thi ở địa phương mình bảo đảm an toàn, nghiêm túc. Các địa phương thành lập các Hội đồng thi để tổ chức thi cho tất cả các thí sinh của địa phương theo quy định của Quy chế thi tốt nghiệp THPT do bộ ban hành (gọi tắt là Quy chế thi).

Nhiều ưu điểm nhưng vẫn có hạn chế

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, phương án trên có một số ưu điểm nổi bật. Đó là, thực hiện ngay được Luật Giáo dục sửa đổi (2019) và Luật Giáo dục đại học (2018) được Quốc hội Khóa XIV mới ban hành. Kế thừa, phát huy kết quả, kinh nghiệm tốt của các Kỳ thi THPT quốc gia những năm trước, nhất là năm 2019.

Phương án cũng ít bị phụ thuộc vào diễn biến của bệnh dịch Covid-19. Các địa phương chủ động hơn trong kiểm soát dịch bệnh, đảm bảo an toàn cho học sinh, giáo viên và cán bộ làm công tác thi. Theo Bộ trưởng, phương án thi như trên sẽ tạo động lực, thái độ học tập tích cực cho học sinh, nhất là trong bối cảnh học sinh không đến trường do dịch Covid-19 như hiện nay (nếu không thi thì một bộ phận học sinh sẽ không học hoặc học không tích cực); góp phần duy trì được nền nếp dạy, học trong các cơ sở giáo dục.

Cùng với đó, giảm áp lực, tốn kém đối với học sinh, phụ huynh học sinh và xã hội trong bối cảnh các địa phương bị ảnh hưởng nặng của dịch Covid-19. Các trường ĐH, CĐ sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT để tuyển sinh và chủ động hơn trong phương án tuyển sinh. Đây cũng là cơ hội để các trường khẳng định năng lực tự chủ, khả năng thích ứng với các thay đổi, tạo tiền đề để đổi mới công tác tuyển sinh ĐH, CĐ các năm tới theo tinh thần đẩy mạnh tự chủ đại học.

Tuy nhiên, phương án này cũng có một số hạn chế. Trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài, nhất là đối với các nhóm đối tượng có nguy cơ cao hoặc nguy cơ, ảnh hưởng đến học tập của học sinh cả nước trong học kỳ 2 thì kỳ thi tốt nghiệp THPT phần nào cũng sẽ gây áp lực cho một bộ phận học sinh và phụ huynh, nhất là ở những vùng khó khăn. Các địa phương phải chủ động tổ chức kỳ thi trong khi thời gian chuẩn bị không nhiều nên có thể phát sinh sai sót, làm ảnh hưởng đến an toàn của kỳ thi. Bộ GD-ĐT sẽ tăng cường các giải pháp khắc phục hạn chế này. Công tác tuyển sinh ĐH, CĐ có thể bị xáo trộn do nhiều trường ĐH, CĐ chưa có đủ thời gian để chuẩn bị đầy đủ cho phương án này. Việc tuyển sinh đầu vào của nhiều trường ĐH, CĐ, nhiều ngành đào tạo có thể bị ảnh hưởng với các nguyện vọng ảo; thí sinh các tỉnh có thể phải tập trung về các thành phố lớn để dự thi các môn thi riêng của một số Đại học, trường  ĐH.