Các biến chứng nguy hiểm khi mắc bệnh quai bị ở người lớn

Quai bị là bệnh truyền nhiễm, có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi nào. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên, tuy nhiên lại rất hiểm gặp ở người lớn. Mặc dù vậy các triệu chứng xảy ra khi mắc quai bị ở người lớn thì vô cùng nguy hiểm và có nguy cơ cao xảy ra các biến chứng nghiêm trọng. Bạn đọc hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn ở bên dưới bài viết!

1. Bệnh quai bị ở người lớn là gì? Nguyên nhân gây ra bệnh?

Quai bị ở người lớn là bệnh viêm tuyến mang tai khi cơ thể nhiễm virus mumps làm sưng tuyến nước bọt và gây đau. Virus gây bệnh quai bị lây lan rất nhanh khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Đây là bệnh khá phổ biến ở trẻ em nhưng thực tế, người lớn vẫn có nhiều nguy cơ mắc bệnh nếu chưa được tiêm ngừa.

Nguyên nhân gây bệnh quai bị

Bệnh quai bị là do virus Paramyxovirus gây nên. Quai bị thường lây lan chủ yếu qua đường hô hấp, ăn uống chung và dùng chung đồ với người bệnh. Ngoài ra, bệnh quai bị cũng lây lan qua đường nước bọt khi bệnh nhân nói chuyện, ho hoặc hắt hơi...

Virus quai bị tồn tại trong nước tiểu khoảng 2-3 tuần, do đó các nhà nghiên cứu đang nghi ngờ bệnh quai bị có thể lây qua đường phân và nước tiểu.

Tại khu vực miền Nam, bệnh thường xuất hiện từ tháng mười kéo dài tới tháng sáu của năm sau, đặc biệt cao điểm từ tháng 12 đến tháng 3, tháng 4 hàng năm. Độ tuổi dễ bị bệnh quai bị thường là trẻ nhỏ, trong độ tuổi từ 5 -8 tuổi, trẻ vị thành niên chưa được tiêm phòng quai bị và lứa tuổi vị thành niên chưa có miễn dịch quai bị, người lớn cũng có thể mắc nhưng tỷ lệ là thấp hơn.

2. Triệu chứng thường gặp của bệnh quai bị ở người lớn

Bệnh quai bị có thời kỳ ủ bệnh kéo dài vài tuần lễ. Bệnh có thể được phát hiện thông qua các triệu chứng sau đây:

- Khi mới nhiễm virus quai bị, người bệnh cảm thấy khó chịu, sợ gió, nhức đầu, đau trước tai, khó nhai (xuất hiện khoảng từ một đến hai ngày).

- Người bệnh bị sốt cao từ 39 – 40 độ C kéo dài từ 3 – 4 ngày, chán ăn, ngủ kém, chảy nước bọt.

- Sau khi sốt kéo dài nhiều ngày, bệnh nhân có biểu hiện sưng một bên má (tuyến mang tai), sau một vài ngày sẽ lan sang bên kia gây đau khi nuốt nước bọt. Một số trường hợp, tuyến nước bọt sưng to làm  cằm, cổ bạnh ra gây biến dạng cả bộ mặt, khó nhai, khó nuốt.

- Da ở vùng tuyến nước bọt sưng, căng, bóng, không đỏ, nhưng khi sờ vào vùng da đó thấy nóng và bệnh nhân kêu đau.

Các biến chứng nguy hiểm cùa bệnh quai bị

Là bệnh truyền nhiễm, người lớn khi mắc bệnh quai bị không được phát hiện và chữa trị kịp thời sẽ để lại nhiều biến chứng rất nguy hiểm, cụ thể:

• Biến chứng của quai bị là viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn

Đây là biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị, chiếm tỷ lệ từ 20 -35% ở những người sau tuổi dậy thì mắc quai bị. Bệnh thường xảy ra sau đợt viêm tuyến mang tai khoảng 7-10 ngày nhưng cũng có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời.

Biểu hiện của bệnh là tinh hoàn sưng to, đau, mào tinh căng phù như một sợi dây thường. Tình trạng viêm và sốt kéo dài 3-7 ngày, sau đó khoảng 50% số trường hợp tinh hoàn teo dần và có thể dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh.

• Nhồi máu phổi

Biến chứng của bệnh quai bị khiến một vùng phổi bị thiếu máu nuôi dưỡng, có thể tiến đến hoại tử mô phổi. Nhồi máu phổi có thể xảy ra sau viêm tinh hoàn vì hậu quả của huyết khối từ tĩnh mạch tiền liệt tuyến.

• Viêm tụy

Đây là một biến chứng nặng của bệnh quai bị, có tỷ lệ từ 3 -7%. Bệnh nhân có biểu hiện đau bụng nhiều, nôn mửa, có khi tụt huyết áp.

• Viêm buồng trứng

Viêm buồng trứng cũng là biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị. Chiếm tỷ lệ 7% ở nữ sau tuổi dậy thì, ít khi dẫn đến vô sinh.

• Tổn thương thần kinh

Quai bị cũng dẫn đến các biến chứng tổn thương thần kinh, như viêm não với các biểu hiện thay đổi tính tình, bứt rứt, khó chịu, co giật, rối loạn tri giác, rối loạn thị giác, đầu to do não úng thủy. Tổn thương thần kinh sọ não sẽ dẫn đến điếc, giảm thị lực, viêm tủy sống cắt ngang, viêm đa rễ thần kinh.

Xem thêm các bài viết liên quan

• Thuốc an thần Covatine có tốt cho sức khỏe không?
• Thuốc Cyclo Progynova có được sử dụng như thuốc tránh thai không?
• Ung thư bạch cầu có điều trị được không?

• Sẩy thai hoặc sinh con dị dạng

Đây là biến chứng ở phụ nữ mang thai mắc bệnh quai bị trong thời gian 3 tháng đầu thai kỳ. Ở 3 tháng cuối thai kỳ, có thể sinh non hoặc thai chết lưu.

Các biến chứng nguy hiểm khác của bệnh quai bị như: Viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, viêm tuyến lệ, viêm thần kinh thị giác (gây giảm thị lực tạm thời), viêm thanh khí phế quản, viêm phổi, rối loạn chức năng gan, xuất huyết do giảm tiểu cầu. 

3. Cách điều trị và phòng bệnh quai bị

Là bệnh có diễn biến khó đoán trước. Do đó, khi có các biểu hiện của bệnh quai bị, người bệnh nên đến ngay cơ sở ý tế và gặp bác sĩ chuyên khoa tư vấn để điều trị.

Cách điều trị

• Hạ sốt, hạ thân nhiệt cho bệnh nhân bằng khăn ấm.
• Giữ gìn vệ sinh thân thể sạch sẽ, đeo khẩu trang cho bệnh nhân khi tiếp xúc với người khác để tránh lây nhiễm.
• Cách ly người bệnh khoảng 2 tuần từ khi phát hiện bệnh.
• Kiêng nước lạnh, kiêng gió.
• Nghỉ ngơi, hạn chế vận động (đặc biệt là khi phát hiện tinh hoàn có hiện tượng sưng đau).
• Vệ sinh răng miệng, uống nhiều nước và súc miệng bằng nước muối sinh lý hay nước súc miệng chuyên dụng để giảm tình trạng khô miệng và tránh để vi khuẩn có môi trường thuận lợi phát triển.

Cách phòng bệnh

• Người mắc bệnh quai bị nên ăn thức ăn mềm, đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng. Không ăn đồ nếp, cá mè hay cá chép.
• Bệnh nhân nên ăn các loại rau, củ, quả để bổ sung vitamin C (cam, bưởi, quýt..) và các khoáng chất cần thiết.
• Trường hợp sốt cao liên tục, không hạ sốt được hoặc thấy xuất hiện biến chứng cần sớm đưa đến bệnh viện để chữa trị kịp thời.

Như vậy, trên đây là những thông tin về bệnh quai bị ở người lớn, nguyên nhân, triệu chứng của bệnh và cách phòng tránh mà Trường Cao Đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch đã tổng hợp. Tuy nhiên những thông tin chỉ mang tính chất tham khảo mà không có tác dụng thay thế các chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Nếu người bệnh có thắc mắc hãy theo dõi các bài viết khác cùng chuyên mục của trang này nhé!