Bệnh phong là căn bệnh gây nhiều nỗi ám ảnh do người bị nhiễm phong thường phải chịu những thành kiến sai lầm, họ bị hắt hủi, xa lánh. Vậy bạn đã hiểu rõ về bệnh phong chưa? Cùng tìm hiểu những thông tin dưới đây để biết rõ hơn về căn bệnh này nhé!
Bệnh phong hay còn gọi là bệnh hủi, cùi hay có tên gọi khác là bệnh Hansen. Là một bệnh đã xuất hiện rất lâu trong lịch sử và là một loại bệnh nhiễm trùng. Gây hủy hoại bề ngoài, gây tổn thương các dây thần kinh ngoại biên và dần làm cơ thể suy kiệt.
Tại Việt Nam, rất nhiều người đã bị căn bệnh này cướp đi sinh mạng. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến các dây thần kinh tứ chi của con người, đường hô hấp hay màng mũi. Bệnh phong còn làm loét da, tổn thương các dây thần kinh và teo các cơ lại. Khi bệnh không thể được điều trị kịp thời. Bệnh phong có thể gây ra nhiều biến dạng và tàn tật nghiêm trọng.
Có hai dạng thường gặp của bệnh phong là:
- Dạng Tuberculoid – phong củ
- Dạng Lepromatous – phong u.
Mỗi dạng này lại chia ra thành nhiều thể khác nhau. Mà cả hai dạng trên đều gây ra tổn thương da. Nhưng thường thì dạng phong u sẽ gây những tổn thương nặng nề hơn. Chúng tạo thành những cục u tương đối lớn ở trên bề mặt da. Làm cho bệnh nhân thay đổi hình dạng méo mó, dị dạng.
Ở cả hai dạng bệnh phong này đều sẽ gây tổn thương đến các dây thần kinh ngoại biên. Nghiêm trọng hơn là làm ảnh hưởng đến các chi gây mất cảm giác ngoài da và yếu liệt các cơ dần dần. Rồi dần dần biến mất hẳn bàn tay hoặc bàn chân của mình. Do chính việc mất cảm giác này mà bệnh nhân thường xuyên bị các tổn thương ở chân với tay.
1. Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh phong
Bệnh phong gây ra do một loại vi khuẩn phát triển chậm gọi là Mycobacterium leprae (M. leprae). Bệnh phong còn được gọi là bệnh Hansen, được đặt theo tên của nhà khoa học khám phá ra vi khuẩn M. leprae năm 1873.
Triệu chứng của bệnh phong như thế nào?
Ban đầu bệnh phong sẽ lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với những chất xuất tiết như nước mũi, nước miếng trong suốt một thời gian dài. Vi khuẩn Hansen thường phát triển chậm và có thời gian ủ bệnh, sản sinh trong khoảng 2 tuần lễ.
Dấu hiệu đầu tiên của bệnh như chuyển biến màu trên da, làm không còn cảm giác nóng, lạnh hoặc đau.
Triệu chứng sẽ tiếp tục như xuất hiện các nổi cục sần nhỏ ở mặt bệnh nhân, mũi xẹp xuống và tiếp tục nhiều cục tại các dây thần kinh ngoại vi như cổ tay, khuỷu tay, đầu gối...
Khi chưa được điều trị kịp thời và đúng cách bệnh tiếp tục gây ra các biến chứng nặng nề đến tứ chi. Do tay, chân không còn cảm giác dẫn đến người bệnh bị thương mà không biết, gây bội nhiễm với các vi khuẩn khác và mất dần bàn tay, bàn chân.
Bên cạnh đó thị giác của người bệnh cũng có các triệu chứng như giác mạc tổn thương, áp nhãn tăng cao, mắt khô, mờ đục,có thể dẫn tới mù lòa, ngọc hành teo, không sản xuất được tinh trùng, đưa đến vô sinh nam, lông mày, lông mi rụng.
Để đề phòng những biến chứng nặng nề của căn bệnh và điều trị kịp thời, người bệnh nên đến gặp bác sĩ ngay sau khi có biểu hiện về căn bệnh này.
2. Biến chứng của bệnh phong
Nếu không được điều trị, bệnh phong sẽ dẫn tới những biến chứng như:
Bề mặt da của người bệnh hoàn toàn mất cảm giác và có thể xuất hiện biến chứng như phỏng hoặc phồng rộp, tổn thương ở các đầu ngón tay, các ngón chân mà chính bản thân người bệnh không thể phát hiện ra. Lâu dần theo thời gian vết thương đó sẽ bội nhiễm với các vi khuẩn khác làm cho tiêu biến dần các tế bào, các khớp ngón tay và ngón chân ngắn lại, phần xương bị hủy hoại.
Không chỉ vậy bệnh phong còn gây ra những biến chứng đối với dây thần kinh. Đồng nghĩa với việc dây thần kinh bị tổn thương sẽ làm cho bàn chân, bàn tay không thể cử động được và gặp khó khăn trong việc đi lại, cử động, sinh hoạt.
Giác mạc bị tổn thương, mờ đục, áp nhãn ngày một tăng cao. Mắt ngừng chớp, làm mắt bị khô, thậm chí còn dẫn đến bị khiếm thị, mù loà.
Ngọc hành teo, tinh trùng bị tiêu biến rồi dẫn tới vô sinh ở nam giới.
Xem thêm các bài viết liên quan
- Bệnh viêm thanh quản cấp có nguy hiểm không? Tìm hiểu cách điều trị bệnh
- Tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh suy tuyến yên và các cách điều trị hiệu quả
- Triệu chứng nhức mắt đau đầu là bệnh gì? Phương pháp điều trị ra sao?
3. Bệnh phong có lây không?
Theo các giảng viên trường Cao Đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch Hà Nội thì bệnh phong là căn bệnh truyền nhiễm có thể lây lan từ người bệnh sang người khỏe mạnh bằng nhiều cách khác nhau, nhưng phổ biến hơn cả là:
Đường hô hấp
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng người mắc bệnh phong mà không được điều trị có thể giải phóng hơn 100 triệu trực khuẩn phong qua đường hô hấp và dịch tiết ra từ mũi họng mỗi ngày. Mà nguy hiểm hơn các trực khuẩn phong này có thể sống ở môi trường bên ngoài từ 1–2 tuần, đặc biệt trực khuẩn hoạt động mạnh trong môi trường tối ẩm. Chính vì vậy khi bạn tiếp xúc cùng môi trường thở với người bệnh thì sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh phong.
Đường tiếp xúc
Nếu bạn tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc dùng chung đồ dùng với người bệnh như quần áo, chén đũa… bạn sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh.
4. Điều trị hiệu quả bệnh phong và cách phòng ngừa
Các phương pháp điều trị bệnh phong
Bệnh phong có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được điều trị đúng cách và kịp thời. Tổ chức Y tế Thế giới cung cấp điều trị miễn phí cho tất cả những người bị bệnh phong. Trong hai thập kỷ qua, 16 triệu bệnh nhân phong đã được chữa khỏi.
Phương pháp điều trị sẽ căn cứ vào loại bệnh và mức độ mắc bệnh phong. Các loại thuốc kháng sinh sẽ được bác sĩ chỉ định để điều trị các nhiễm trùng. Trong trường hợp cần điều trị dài hạn thì sẽ kết hợp hai hoặc nhiều loại kháng sinh với nhau, hầu hết thời gian điều trị bệnh phong kéo dài từ 6 tháng - 1 năm. Những người bị bệnh phong nặng cần dùng thuốc kháng sinh lâu hơn. Kháng sinh không thể điều trị các dây thần kinh đã bị tổn thương.
Việc sử dụng thuốc chống viêm bao gồm steroid như prednisone. nhằm mục đích kiểm soát các cơn đau dây thần kinh và những tổn thương liên quan đến bệnh phong.
Một loại thuốc ức chế mạnh hệ miễn dịch của cơ thể cũng có thể được chỉ định dùng cho bệnh nhân bị bệnh phong để giúp điều trị các nốt u trên da của bệnh phong. Thalidomide là thuốc gây ra các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng đe dọa tính mạng, do vậy chống chỉ định tuyệt đối với phụ nữ đang mang thai hoặc phụ nữ sắp có thai.
Cách phòng ngừa bệnh phong
Trên toàn thế giới hiện nay vẫn chưa có vacxin phòng ngừa bệnh phong nên biện pháp tốt nhất để phòng ngừa bệnh phong là: tránh tiếp xúc gần gũi lâu dài với một người bị bệnh phong không được điều trị. Bạn không nên dùng chung đồ đạc với người bệnh.
Nếu chẳng may dính phải dịch từ nước bọt hay dịch mũi từ người bệnh, bạn hãy rửa da ngay bằng xà phòng để diệt khuẩn. Bạn lưu ý không để vùng da trầy xước tiếp xúc với người bệnh.
Hi vọng qua bài viết bạn đọc đã hiểu đúng và đủ về bệnh phong. Từ đó sẽ không còn giữ thái độ ghê sợ bệnh phong như ban đầu và sẽ có thể phổ biến rộng rãi những kiến thức đó cho cộng đồng để cùng hiểu chính xác hơn về bệnh phong. Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.