Hội chứng Cushing là một tập hợp các rối loạn nội tiết tố do nồng độ hormone cortisol cao gây ra, phổ biến hơn ở những người thừa cân, tăng huyết áp hoặc tiểu đường.
Hội chứng cushing có chữa được không?
Nguyên nhân có thể do sử dụng hormone glucocorticoid để điều trị các tình trạng viêm như hen suyễn, lupus hoặc viêm khớp dạng thấp. Các nguyên nhân khác bao gồm khối u của tuyến yên và tuyến thượng thận hay bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể. Khoảng một trong 50.000 người bị ảnh hưởng bởi hội chứng Cushing, hay gặp hơn ở nữ giới. Nếu không điều trị, rối loạn này có thể gây tử vong.
Triệu chứng của hội chứng Cushing
Một số triệu chứng bao gồm:
- Tăng cân nhanh nhất là ngấn mỡ quanh bụng lộ rõ
- Run rẩy tay chân
- Bướu
- Khuôn mặt tròn, đỏ và sưng húp
- Da mỏng, dễ bị bầm tím, vết thương chậm lành và bị loét
- Cơ bắp yếu
- Khát nước
- Đi tiểu thường xuyên
- Nhức đầu
- Huyết áp cao
- Số lượng bạch cầu cao, kali huyết thanh thấp
- Lượng đường trong máu cao
- Tâm trạng thất thường, cáu gắt, lo lắng, trầm cảm
- Bất lực
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh nguyệt
- Tăng lông mặt ở phụ nữ
- Xương bị suy yếu, dễ bị gãy xương (đặc biệt là ở xương sườn và cột sống), loãng xương và đau lưng
- Mẫn cảm với viêm phổi và lao.
Các hormone cortisol
Cortisol được tạo ra bởi tuyến thượng thận. Khi nồng độ cortisol quá thấp, tuyến yên sẽ tiết ra hormone kích thích adrenocorticotropin (ACTH). Nồng độ cortisol cao khiến tuyến yên giảm ACTH, làm chậm sản xuất cortisol. Trong khi nó rất cần thiết cho cuộc sống. Chức năng của nó là:
- Giúp cơ thể kiểm soát căng thẳng
- Giúp duy trì lượng đường trong máu liên tục
- Ức chế viêm
- Góp phần duy trì, ổn định huyết áp
- Góp phần vào hoạt động của hệ thống miễn dịch.
»»» Xem thông tin tuyển sinh Cao đẳng Y Dược Hà Nội ««<
Hội chứng cushing ở trẻ em
Cụ thể về nguyên nhân của hội chứng Cushing
Hội chứng Cushing là do tổn thương các mô cơ thể do nồng độ hormone cortisol trong máu cao trong một thời gian dài.
- Khối u của tuyến yên
- Khối u của tuyến thượng thận
- Các khối u sản xuất ACTH (ngoài tử cung) ở nơi khác trong cơ thể
- Nhiều tuyến nội tiết 1 (MEN1)
- Liệu pháp hormon Glucocorticoid.
Khối u của tuyến yên
Điều này được gọi là bệnh Cushing và chiếm khoảng bảy trong 10 trường hợp mắc hội chứng. Một loại khối u tuyến yên tiết ra ACTH bổ sung, buộc tuyến thượng thận phải tạo ra quá nhiều cortisol. Chúng thường ác tính gây tiểu đường, sỏi thận và rối loạn tâm thần.
Khối u của tuyến thượng thận
Một khối u trên tuyến thượng thận kích hoạt sản xuất nồng độ cortisol cao. Lúc đó tuyến yên buộc phairn giảm mức độ hormone ACTH khiến tuyến thượng thận co lại gây ra các triệu chứng ban đầu sau đó phát triển nhanh chóng.
Khối u sản xuất ACTH
Khoảng 17% hội chứng Cushing do các khối u ở các bộ phận khác gây ra. 50% các trường hợp là do khối u phổi. Còn lại là do u ở tuyến ức, tuyến tụy và tuyến giáp
Liệu pháp hormon Glucocorticoid
Thuốc Glucocorticoid thường được sử dụng để làm giảm các triệu chứng của tình trạng viêm như hen suyễn, viêm khớp dạng thấp và lupus ban đỏ. Những loại thuốc này có thể kích hoạt các triệu chứng của hội chứng Cushing. Mặc dù đã ngưng sử dụng thuốc nhưng việc ức chế chức năng tuyến thượng thận có thể tồn tại, tạo ra sự suy yếu, cần điều trị thay thế trong quá trình giảm liều dùng của thuốc này.
Chẩn đoán hội chứng Cushing
Chẩn đoán hội chứng Cushing liên quan đến việc phát hiện ra mức cortisol cao và khám phá nguyên nhân. Chẩn đoán có thể liên quan đến:
- Khám thực thể và thị giác, với lịch sử y tế gia đình
- Xét nghiệm máu để kiểm tra xem Cushing có nguồn gốc tuyến yên hay ngoài tử cung và để so sánh nồng độ ACTH ở những nơi khác trong cơ thể. Nếu kết hợp hai xét nghiệm này lại thì độ chính xác càng cao.
- Xét nghiệm nước tiểu: Thử nghiệm ức chế Dexamethasone bằng steroid để kiểm tra phản ứng của cơ thể với thuốc glucocorticoid
- Chụp cộng hưởng từ (MRI) quét và chụp cắt lớp vi tính (CT) để kiểm tra kích thước tuyến và bằng chứng của khối u.
Điều trị hội chứng Cushing
Điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân và có thể bao gồm:
- Khối u của tuyến yên - khối u được phẫu thuật cắt bỏ. Các lựa chọn khác bao gồm xạ trị và điều trị bằng thuốc để thu nhỏ khối u và ngăn chặn nó sản xuất hormone.
- Khối u của tuyến thượng thận - khối u được phẫu thuật cắt bỏ. Liệu pháp hormone thay thế có thể cần thiết trong một thời gian ngắn.
- Khối u sản xuất ACTH - điều trị bao gồm phẫu thuật để loại bỏ khối u, tiếp theo có thể là hóa trị, liệu pháp miễn dịch và xạ trị. Thuốc có thể làm giảm khả năng của tuyến thượng thận để tạo ra cortisol.
- MEN1 - xạ trị và phẫu thuật được sử dụng để loại bỏ các khối u và các tuyến liên quan. Liệu pháp thay thế hormone liên tục là cần thiết sau phẫu thuật.
- Liệu pháp hormone Glucocorticoid – ngưng dùng thuốc tất nhiên không nên dừng đột ngột.
Tóm lại, hội chứng cushing tuy không phải là bệnh ung thư nhưng khá nguy hiểm, cần biết và đề phòng để bảo vệ cơ thể khỏi những tác động nguy hiểm.
Cao đẳng Y Hà Nội tổng hợp
Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch đào tạo Cao đẳng Y Dược tại Hà Nội
Cơ sở 1: Km14 Đường Ngọc Hồi - Xã Ngọc Hồi - Huyện Thanh Trì - TP. Hà Nội. (Cạnh cây xăng 76 - BV Nông Nghiệp)
Cơ sở 2: Phòng 201 - nhà C số 290 Tây sơn - Đống Đa - Hà nội
Điện thoại: 096.153.9898 - 093.351.9898 - 096.6886.651
Email: [email protected]
Fanpage: https://www.facebook.com/caodangykhoaphamngocthach/