Biến chứng nguy hiểm của bệnh uốn ván

Nếu bệnh nhân mắc uốn ván  không được điều trị, nguy cơ biến chứng đe dọa tính mạng càng cao và tỷ lệ tử vong ngày càng lớn, chiếm đến 76%.

Uốn ván có thể xảy ra ở mọi độ tuổi

Uốn ván, còn được gọi là lockjaw, là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do Clostridium tetani gây ra . Vi khuẩn này tạo ra độc tố ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh, dẫn đến cứng cơ. Nếu bào tử Clostridium tetani đọng lại trong vết thương, chất độc thần kinh sẽ cản trở các dây thần kinh kiểm soát chuyển động cơ bắp.

Các biến chứng của bệnh uốn ván

Sau đây là những biến chứng nếu khônng điều trị uốn ván kịp thời:

• Gãy xương: thông thường sẽ bị co thắt cơ hoặc co giật nhưng trường hợp nặng có thể bị gãy xương.
• Viêm phổi: Nếu hít vào dịch tiết của dạ dày sẽ bị nhiễm trùng hô hấp dần dần phát triển thành viêm phổi.
• Co thắt thanh quản: gây khó thở, ngạt thở
• Động kinh: Nếu nhiễm trùng lan đến não, người bị uốn ván có thể gặp phải tình trạng tương tự như động kinh.
• Thuyên tắc phổi: Một mạch máu trong phổi có thể bị tắc nghẽn và ảnh hưởng đến hệ hô hấp và tuần hoàn. Bệnh nhân cần điều trị bằng oxy và thuốc chống đông máu.
• Suy thận nặng (suy thận cấp): Co thắt cơ nghiêm trọng có thể dẫn đến sự phá hủy cơ xương khiến protein bị rò rỉ vào nước tiểu gây suy thận nặng.

Uốn ván là gì?

Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng. Các vi khuẩn tồn tại trong đất, phân và các tác nhân môi trường khác chẳng hạn như bị thương, nhiễm trùng, ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, thậm chí gây tử vong.

>> Tìm hiểu thêm:

• Những biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi
• Dịch hạch – “căn bệnh thế kỉ” không thể biến mất

Triệu chứng

Các triệu chứng uốn ván thường xuất hiện khoảng 7 đến 10 ngày sau khi bị nhiễm trùng ban đầu. Có những trường hợp kéo dài trong vòng 3 tuần hoặc vài ba tháng.

• Co thắt và cứng khớp
• Khó nuốt
• Cứng cổ và ngực, bụng, chân tay
• Phân có máu
• Tiêu chảy
• Sốt
• Đau đầu
• Nhạy cảm
• Viêm họng
• Đổ mồ hôi
• Tim đập loạn nhịp

Điều trị

Trước khi điều trị, cần làm sạch các vết thương để ngăn ngừa nhiễm trùng. Những loại vết thương như:

• Bỏng
• Bị vật khác đâm thủng da 
• Gãy xương
• Vết thương do nhiễm trùng huyết toàn thân

Miễn dịch uốn ván (TIG) được tiêm càng sớm càng tốt, ngay cả khi  đã được tiêm phòng. Tuy nhiên liệu pháp này chỉ ngắn hạn và không thể thay thế các phương pháp khác. Các chuyên gia Y tế nói rằng cách này có thể an toàn đối với phụ nữ mang thai và đang cho con bú.

Các bác sĩ có thể kê toa penicillin hoặc metronidazole, những kháng sinh này ngăn chặn vi khuẩn độc hại gây co thắt cơ và cứng khớp. Bệnh nhân bị dị ứng với penicillin hoặc metronidazole có thể được dùng tetracycline thay thế.

»»» Xem thông tin tuyển sinh Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch ««<

Cách điều trị các triệu chứng uốn ván từ nặng đến nhẹ

Trong điều trị co thắt cơ và cứng khớp, bệnh nhân có thể được chỉ định:

• Thuốc chống co giật, chẳng hạn như diazepam (Valium), thư giãn các cơ để ngăn ngừa co thắt, giảm lo lắng và làm việc như một thuốc an thần.
• Thuốc giãn cơ, chẳng hạn như baclofen, ức chế tín hiệu thần kinh từ não đến tủy sống, dẫn đến giảm căng cơ.
• Pancuronium và vecuronium.
• Phẫu thuật: nếu vết thương quá lớn, các bác sĩ thường tiến hành phẫu thuật để loại bỏ sự hình thành tổn thương và nhiễm trùng mới, phá hủy hết các mô chết bị ô nhiễm hay các sinh vật lạ. Lưu ý, khi bị thương mà vào đi vào những nơi có phân chuồng bò, lợn gà thì rất dễ bị nhiễm trùng uốn ván.
• Dinh dưỡng: cung cấp nhiều calo để duy trì hoạt động sống cũng như tăng cường protein để phát triển cơ bắp
• Máy thở: nếu dây thanh âm hoặc cơ hô hấp bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân

Uốn ván là do vi khuẩn Clostridium tetani. Các bào tử Clostridium tetani có thể tồn tại trong một thời gian dài bên ngoài cơ thể. Chúng thường được tìm thấy trong phân động vật và đất bị ô nhiễm, nhưng có thể tồn tại hầu như ở bất cứ đâu, xâm nhập vào cơ thể chủ yếu thông qua vết cắt da hoặc vết thương đâm thủng. Làm sạch triệt để bất kỳ vết cắt nào giúp ngăn ngừa nhiễm trùng phát triển.

Khi Clostridium tetani xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ nhân lên nhanh chóng và giải phóng tetanospasmin, một chất độc thần kinh. Khi uốn ván xâm nhập vào máu, nó sẽ lan nhanh ra khắp cơ thể, gây ra các triệu chứng uốn ván. Tetanospasmin can thiệp vào các tín hiệu truyền từ não đến các dây thần kinh trong tủy sống, sau đó đến các cơ, gây co thắt cơ và cứng cơ.

Nguy cơ mắc bệnh uốn ván khi:

• Vết thương đã bị nhiễm nước bọt hoặc phân
• Bỏng
• Vết  đâm thủng
• Quy trình phẫu thuật
• Côn trung cắn
• Gãy xương
• Sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch
• Tiêm vào cơ bắp
• Nhiễm trùng răng

Phòng ngừa

Hầu hết các trường hợp uốn ván xảy ra ở những người chưa bao giờ tiêm vắc-xin, vì thế cách tốt nhất là tiêm phòng đầy đủ, bap goomg  biến độc tố và vô bào ho gà (DTaP) bắn. Vắc-xin DTaP bao gồm năm mũi tiêm, thường được tiêm ở cánh tay hoặc đùi của trẻ khi chúng lên 2 cho đến 6 tuổi.

Bất cứ ai bị thương sâu dù đã điều trị khỏi cách đây nhiều năm về trước vẫn nên đến bác sĩ để tiêm đầy đủ. Trong trường hợp này, bệnh nhân có thể dùng globulin miễn dịch uốn ván, có tác dụng ngăn ngừa nhiễm trùng. 

Chẩn đoán

Ở một số quốc gia khác trên thế giới, trẻ em rất hiếm gặp nhiễm trùng uốn ván vì chúng được tiêm phòng đầy đủ. Ví dụ ở Mỹ mỗi năm chỉ có khoảng 19 ca mắc bệnh. Còn ở Việt Nam, do tâm lý chủ quan và có thể do nhiều nguyên nhân khách quan khác nên tỷ lệ bệnh nhân uốn ván cao hơn.

Người bệnh được chẩn đoán càng sớm thì việc điều trị sẽ càng hiệu quả. Dù bị vết thương thường hay đau cứng cơ đột ngột thì mọi người cũng nên đi khám ngay để được tiêm hay chỉ định những liệu pháp điều trị thích hợp sau khi khám, xét nghiệm máu.

Tóm lại uốn ván ban đầu chỉ là những vết thương nhưng do con người quá chủ quan để nó trở nên nhiễm trùng, những loại vi khuẩn có hại này xâm nhập vào và gây ra những tác động xấu đến sức khỏe. Mỗi người cần nâng cao ý thức tự giác trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, tránh những mối nguy hiểm do bệnh tật gây ra.

Nguồn chuyên khoa trường Cao đẳng Dược Hà Nội tổng hợp

Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch đào tạo Cao đẳng Y Dược tại Hà Nội

Cơ sở 1: Km14 Đường Ngọc Hồi - Xã Ngọc Hồi - Huyện Thanh Trì - TP. Hà Nội. (Cạnh cây xăng 76 - BV Nông Nghiệp)

Cơ sở 2: Phòng 201 - nhà C số 290 Tây sơn -  Đống Đa - Hà nội

Điện thoại: 096.153.9898 - 093.351.9898 - 096.6886.651

Email: [email protected]

Fanpage: https://www.facebook.com/caodangykhoaphamngocthach/