Cao Đẳng Y Dược TPHCM - Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch

Viêm màng não là bệnh gì? Những dấu hiệu nhận biết


Viêm màng não là một bệnh lý rất nặng do vi trùng, siêu vi trùng, nấm, virus...gây ra. Bệnh tiến triển rất nhanh, do đó nếu không được chữa trị kịp thời sẽ để lại nhiều di chứng rất nặng nề.

Viêm màng não là bệnh gì?

Viêm màng não là tình trạng viêm (nhiễm trùng) lớp màng mỏng bao bọc não và hệ thần kinh cột sống. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do vi trùng (vi trùng Haemophilus influenzae) hay siêu vi trùng từ nơi khác trong cơ thể qua máu lan vào dịch não tủy. Ngoài ra, một số trường hợp còn do nấm hay virus gây nên.

viem-mang-nao

Viêm màng não là bệnh lý rất nặng, để lại nhiều di chứng nặng nề.

Viêm màng não là bệnh lý rất nặng, có thể để lại những di chứng nặng nề không chỉ ở trẻ em mà còn cả người lớn. Bệnh có thể dẫn đến tử vong rất nhanh nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời.

>> Có thể bạn đọc quan tâm:

Triệu chứng của bệnh viêm màng não

Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm màng não do vi khuẩn Haemophilus influenzae (HIB) gây nên thường có các triệu chứng sau đây:

Sốt đột ngột

Đây là một trong những triệu chứng ban đầu của bệnh viêm màng não ở trẻ. Kèm theo sốt là tình trạng run rẩy và ớn lạnh khi nhiệt độ cơ thể tăng lên nhanh.

Đau đầu dữ dội

Triệu chứng đau đầu cũng xuất hiện ở bệnh nhân bị viêm màng não, đặc biệt các cơn đau đầu thường rất dữ dội đến mức không thể chịu đựng, cơn đau có thể ảnh hưởng đến cổ. Chính vì vậy cần phải điều trị kịp thời.

Mắt nhìn nhòe

Khi bị viêm màng não, người bệnh không thể tập trung thị lực của mình, đó là lý do tại sao lại xuất hiện hai hình ảnh khi nhìn một vật.

Đau bụng, buồn nôn và nôn mửa

Bệnh nhân cũng mất cảm giác thèm ăn, nguyên nhân một phần là do triệu chứng buồn nôn và nôn mửa, có thể kèm theo cả đau bụng.

Nhạy cảm với ánh sáng

Một triệu chứng khác của bệnh viêm màng não là sợ ánh sáng mạnh, bởi ánh sáng mạnh khiến người bệnh chảy nước mắt, buồn nôn và khiến những cơn những đầu trở nên nặng hơn.

Không thể duỗi thẳng chân

Ở các bệnh nhân bị viêm màng não, một trong những dấu hiệu nhận biết là bệnh nhân không thể mở rộng chân nếu nâng chân lên khoảng 90 độ.

Cứng cổ

Khi trẻ bị bệnh viêm màng não khi nằm trong tư thế nghiêng về một bên, đầu ngả ra sau và chân co lại. Ở tư thế này, trẻ sẽ không thể kéo thẳng đầu về phía trước ngay cả khi đã cố gắng hết sức.

Ngoài các triệu chứng trên, người mắc bệnh viêm màng não cũng có các dấu hiệu như nổi phát ban và mề đay trên da, thường xuyên mất tỉnh táo, hay thay đổi tâm trạng, thở nhanh...Bệnh tiến triển rất nhanh chỉ sau từ 1 - 2 ngày, nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời sẽ để lại những di chứng nặng nề, thậm chí tử vong.

viem-mang-nao

Trẻ bị viêm màng não thường phát ban, nổi mề đay trên da.

Nguyên nhân gây bệnh viêm màng não

Nguyên nhân gây nên bệnh lý rất nặng này chủ yếu là do vi trùng hay siêu vi trùng, virus, nấm hay các loại chất hóa học độc hại, thuốc và khối u.

Các loại vi khuẩn gây bệnh chủ yếu là Streptococcus pneumoniae, Meningitidis Neisseria, Haemophilus influenzae, Listeria monocytogenes, Escherichia coli. Ngoài ra còn có các vi khuẩn lan truyền qua đường hô hấp và nước bọt (ho, hôn).

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị bệnh hay khiến tình trạng bệnh tiến triển nhanh hơn thường là những người chưa được tiêm phòng vắc-xin ngừa viêm màng não, độ tuổi dễ mắc bệnh này thường là trẻ em, người có hệ miễn dịch bị suy yếu, đã cắt bỏ lá lách, người bị bệnh tiểu đường hay phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai (có nguy cơ nhiễm khuẩn Listeria - một trong những loại vi khuẩn gây ra bệnh viêm màng não).

Những di chứng của bệnh viêm màng não

Theo khuyến cáo của các bác sĩ trường Cao đẳng Y Hà Nội, viêm màng não là bệnh lý rất nặng, nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng, di chứng rất nặng nề, cụ thể:

  • Di chứng về thần kinh, người bệnh có nguy cơ bị điếc (đặc biệt là trẻ em).
  • Trí tuệ sa sút làm ảnh hưởng tới cuộc sống, đặc biệt ở trẻ mắc bệnh viêm màng não còn mất khả năng học tập.
  • Vận động khó khăn, thậm chí yếu liệt tay chân
  • Mù lòa
  • Động kinh
  • Không thể nhận biết được người thân ngay cả khi bệnh đã được điều trị.
  • Tử vong

Chẩn đoán và điều trị viêm màng não

Để xác định chính xác bệnh viêm màng não cũng như nguyên nhân gây bệnh,  các bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm, đặc biệt là xét nghiệm nước màng não (nước não tủy) và theo dõi cẩn thận tại bệnh viện.

Để phòng bệnh viêm màng não, cần phải có biện pháp chăm sóc đặc biệt, điều trị dứt điểm khi trẻ có dấu hiệu bị viêm mũi, viêm tai. Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng sử dụng các loại thuốc để điều trị bệnh lý nguy hiểm này.

Ở Việt Nam hiện có 2 loại thuốc chủng ngừa viêm màng não, gồm:

- Vắc xin phòng viêm màng não do HIB. Trẻ dưới 1 tuổi sẽ được tiêm vắc-xin phòng bệnh do vi khuẩn HIB gây ra. Tuy nhiên, chi phí rất cao khoảng gần 300.000 đồng cho 1 liều vắc-xin (cần phải chích từ 1 - 3 liều tùy theo tuổi và vắc xin này không cần thiết phải chích cho trẻ trên 5 tuổi vì vi trùng này rất khi ít gây viêm màng não ở trẻ trên 5 tuổi).

- Vắc xin phòng viêm màng não do não mô cầu (cần phải chích nhắc lại mỗi 3 năm cho trẻ trên 18 tháng tuổi). Loại vắc-xin này được chỉ định dùng cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên và người lớn có nguy cơ bị bệnh cao.

Những cách phòng tránh bệnh viêm màng não

Để phòng tránh viêm màng não - một bệnh lý nguy hiểm bên cạnh việc phát hiện sớm để có phương pháp điều trị kịp thời, biện pháp phòng tránh bệnh cũng cần được đặc biệt quan tâm.

Tiêm phòng

Cách hiệu quả nhất để phòng ngừa viêm màng não chính là tiêm phòng bệnh. Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), độ tuổi nên tiêm phòng viêm màng não là từ 11- 12 tuổi, sau đó tiêm nhắc lại ở tuổi từ 16 đến 18. Bởi, độ tuổi dễ mắc bệnh lý nguy hiểm này thường là từ 16 - 21 tuổi.

Ngoài ra, tiêm phòng sởi, quai bị, rubella và thủy đậu cũng có thể giúp ngăn ngừa các bệnh có thể dẫn đến viêm màng não.

Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân

Viêm màng não có thể lây lan khi tiếp xúc trực tiếp với chất tiết hô hấp hoặc cổ họng - nước bọt, đờm, chất nhầy mũi - của người bị nhiễm bệnh thông qua việc hôn hay dùng chung đồ dùng cá nhân.

Các vật dụng cá nhân như bàn chải, cốc uống nước, khăn mặt, son môi, thuốc lá, ống hút, chai nước...tuyệt đối không sử dụng chung với người khác, đặc biệt là những bệnh nhân viêm màng não.

Vệ sinh tay sạch sẽ

Cũng giống như virus cảm lạnh và cúm, virus và vi khuẩn gây viêm màng não có thể có trên tay và vào miệng của bạn. Do đó, để phòng bệnh nên vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng và lau khô tay trước khi ăn uống…

Giữ khoảng cách với người bệnh

Mặc dù, viêm màng não rất khó lây nhiễm, nhưng bệnh lý nguy hiểm này lại có thể lây lan sang người khác thông qua việc ho và hắt hơi. Do vậy, cần giữ khoảng cách với bệnh nhân viêm màng não. Khoảng cách tốt nhất là 1m so với người bệnh.

Tăng cường hệ thống miễn dịch

Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh có thể giúp ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng từ virus và vi khuẩn gây ra viêm màng não. Bạn có thể tăng cường hệ thống miễn dịch bằng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh như: tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các protein nạc và tránh các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá...Tăng cường tập luyện thể dục thể thao và loại bỏ các thói quen xấu như thức quá khuya, uống quá nhiều đồ uống chứa cafein.

Thăm khám và điều trị kịp thời

Một biện pháp phòng tránh viêm màng não không được bỏ qua đó là thăm khám và điều trị kịp thời để có phương pháp điều trị đúng đắn đồng thời tránh những biến chứng nguy hiểm.

Tùy theo chẩn đoán, bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc kháng sinh nếu trường hợp bị viêm màng não do vi khuẩn. Hoặc các thuốc kháng virus nếu được chẩn đoán bị viêm màng não do virus. Ngoài ra, các loại thuốc kháng viêm và điều trị hỗ trợ cũng có thể sẽ được áp dụng.

Trên đây, là những thông tin khái quát về bệnh viêm màng não, để biết thông tin chi tiết về bệnh lý nguy hiểm này xin liên hệ trực tiếp với Cao đẳng Y Hà Nội - Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch theo địa chỉ:

Cơ sở đào tạo Cao đẳng Dược Hà Nội: Đường Ngọc Hồi - Xã Ngọc Hồi - Huyện Thanh Trì - TP. Hà Nội.

Điện thoại: 096.153.9898 - 093.156.9898

Website: caodangykhoaphamngocthach.com