Nghiên cứu mới do các nhà khoa học Đại học Johns Hopkins Medicine dẫn đầu đã không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy việc sử dụng statin có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh COVID-19 nghiêm trọng hoặc tử vong của một người.
Trong nỗ lực trên toàn thế giới để chống lại COVID-19, các nhà nghiên cứu thường chuyển sang sử dụng các loại thuốc sẵn có làm liệu pháp điều trị cho các tình trạng khác với hy vọng tìm ra loại thuốc tiêu diệt SARS-CoV-2 hoặc giảm bớt tác động từ sự lây nhiễm của nó.
Mối liên hệ giữa việc sử dụng statin và cải thiện kết quả ở bệnh nhân COVID-19
Các nghiên cứu cho thấy, sử dụng statin mang lại một số lợi ích sức khỏe như: Làm giảm mức cholesterol xấu, cải thiện khả năng sống sót của bệnh ung thư vú, giảm tỷ lệ biến cố tâm thần... Khi đại dịch COVID-19 càn quét toàn cầu vào năm 2020, một số nghiên cứu quan sát đã bắt đầu phát hiện mối liên hệ giữa việc sử dụng statin và cải thiện kết quả COVID-19. Các nghiên cứu mẫu nhỏ gần đây (dưới 200 bệnh nhân) cũng đã gợi ý rằng statin cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh nặng hoặc tử vong từ COVID-19.
Tuy nhiên, những phát hiện từ nghiên cứu mới đây của Johns Hopkins Medicine trên gần 4.500 bệnh nhân nhập viện với COVID-19 trong thời gian 4 tháng cung cấp một kết luận khác: Statin có thể không gây ra bất kỳ tác động nào - tích cực hay tiêu cực - về tỷ lệ tử vong liên quan đến COVID và có thể liên quan đến nguy cơ gia tăng đáng kể - gần 1/5 tỷ lệ mắc bệnh nghiêm trọng hơn.
GS.TS. Petros Karakousis, tác giả cao cấp nghiên cứu giải thích: "Mặc dù tác dụng có lợi rõ ràng của statin đối với kết quả của các bệnh truyền nhiễm khác nhau, nhưng nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng việc sử dụng statin để điều trị COVID-19 có lẽ là không mang lại kết quả. So với nghiên cứu trước đó, chúng tôi đã xem xét số bệnh nhân nội trú lớn hơn và đa dạng hơn và có các tiêu chí tốt hơn để xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh, do đó cho phép kết quả của phù hợp hơn để dự đoán tác động của statin đối với kết quả COVID-19 ở bệnh nhân nhập viện".
Nghiên cứu hồi cứu đã xem xét hồ sơ từ 4.447 bệnh nhân COVID-19 nhập viện, trong đó 13% đang dùng thuốc statin tại thời điểm nhập viện, các nhà nghiên cứu không tìm thấy sự khác biệt về tỷ lệ tử vong giữa những người sử dụng statin và những bệnh nhân không dùng statin.
Trên thực tế, nghiên cứu đã phát hiện ra những dấu hiệu mà người dùng statin có nguy cơ mắc bệnh nặng cao hơn một chút. Cụ thể, những người dùng thuốc có nguy cơ bị COVID-19 nghiêm trọng cao hơn 18%, được xác định bằng thời gian nằm viện trên 7 ngày.
Không rõ liệu việc sử dụng statin có thể trực tiếp làm tăng nhẹ kết quả bệnh nặng được phát hiện trong nghiên cứu hay không, nhưng TS. Karakousis chỉ ra rằng có một cơ chế hợp lý mà statin có thể khuếch đại kết quả COVID-19 nghiêm trọng.
Ông giải thích: "Điều này là do statin làm tăng sản xuất tế bào của enzym chuyển đổi angiotensin 2 (thường được gọi là ACE2), thụ thể trên bề mặt tế bào mà qua đó SARS-CoV-2 xâm nhập. Do đó, statin có thể làm giảm khả năng chống nhiễm trùng của tế bào và làm tăng khả năng bệnh nhân sẽ mắc phải COVID-19 nghiêm trọng hơn".
Mặt khác, TS. Karakousis lưu ý rằng, nhiều người dùng statin bị một số bệnh từ trước như béo phì hoặc tiểu đường, và những tình trạng này tất nhiên có thể dẫn đến một kết quả COVID-19 nghiêm trọng.
Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí PLOS One.