Viêm xoang là một trong những bệnh lý tai mũi họng khá phổ biến ở nước ta, bệnh thường xảy ra do viêm các xoang cạnh mũi, đa số bởi nhiễm trùng. Viêm xoang mũi là gì? triệu chứng viêm xoang thế nào?. Cùng theo dõi bài viết sau để hiểu rõ về bệnh và có cách điều trị hiệu quả.
Viêm xoang là gì?
Xoang là các hốc rỗng nằm bên trong khối xương sọ - mặt. Viêm xoang là bệnh lý tai mũi họng gây đau nhức, khó chịu, ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt. Viêm xoang là tình trạng nhiễm trùng do xoang bị tắc nghẽn. Niêm mạc lót xoang là một lớp mô mềm, các hốc rỗng này chứa nhiều dịch dẫn đến viêm nhiễm lớp niêm mạc thì được gọi là viêm xoang. Cần nắm được các dấu hiệu điển hình của viêm xoang để sớm chẩn đoán chính xác bệnh và có phương án điều trị kịp thời. Viêm xoang xảy ra đột ngột và chỉ kéo dài trong thời gian khoảng 4 tuần có thể kéo dài (khoảng hơn 3 tháng) lặp đi lặp lại gọi là viêm xoang mạn tính.
Viêm xoang được phân ra làm 4 loại, bao gồm:
- Viêm xoang cấp: là hiện tượng viêm xoang có các triệu chứng như: sổ mũi, hắt hơi, nghẹt mũi, đau nhức vùng mặt. Các triệu chứng này không biến mất sau 10 - 14 ngày, giống cảm lạnh.
- Viêm xoang bán cấp: có thời gian mắc bệnh kéo dài từ 4 - 8 tuần.
- Viêm xoang mạn tính: có các triệu chứng tồn tại >8 tuần.
- Viêm xoang tái phát: là viêm xoang tái phát nhiều đợt trong cùng 1 năm.
Triệu chứng và dấu hiệu của viêm xoang là gì?
Các triệu chứng chính của viêm xoang bao gồm:
- Sốt
- Đau đầu
- Ho, đặc biệt ho nhiều hơn vào ban đêm
- Rát cổ họng
- Thấy bị đè nặng hoặc đau ở trán hoặc mặt
- Mũi bị nghẹt và chảy nước mũi, có dịch tiết xanh hoặc vàng xanh
- Đau ở xoang
- Đau là triệu chứng đặc thù của viêm xoang. Đôi lúc, những cơn đau đầu sẽ xuất hiện nhưng chỉ thoáng qua.
- Cơn đau có thể xuất hiện ở trán, hai bên mũi, hàm trên hoặc giữa hai mắt.
- Chảy nước mũi
- . Chất dịch xuất phát từ xoang có màu xanh, vàng hay trắng đục sẽ chảy vào mũi
- Tình trạng nhiễm trùng xoang sẽ gây ra rất nhiều dịch tiết bị nhiễm trùng gây ra tình trạng sổ mũi.
- Nghẹt mũi
- Nhiều trường hợp, chất dịch gây ngứa ngáy hoặc đau họng, không chảy vào mũi mà xuống phía sau cổ họng. Giọng nói cũng trở nên khàn hơn.
- Những cơn ho kéo đến vào ban đêm bạn nằm ngủ và buổi sáng sau khi thức dậy.
- Đau đầu
- Họng bị kích ứng và gây ho
- Nhiễm trùng gây phù nề vùng xoang và mũi, cản trở đường mũi thở. Vì thế, khứu giác sẽ kém nhạy cảm hơn so với người bình thường.
- Dịch tiết ra từ xoang rồi chảy xuống sau cổ họng gây ra những cơn ho dai dẳng, nhất là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Khi cổ họng bị kích ứng cũng khiến người bệnh khó ngủ. Nằm ngủ ở tư thế ngửa hoặc kê cao gối sẽ giúp giảm tần suất và mức độ ho.
Ngoài những dấu hiệu trên, bị viêm xoang còn gặp phải các triệu chứng như:
- Hôi miệng
- Mệt mỏi
- Sốt
- Đau răng
- Sưng vùng mặt
- Đau tai
Nguyên nhân gây bệnh viêm xoang
Những nguyên nhân phổ biến gây bệnh bao gồm:
Virus
Nguyên nhân do virus, làm sung huyết các mô mũi, thường các bệnh nhiễm trùng xoang đều bắt đầu từ những triệu chứng cảm lạnh, virus chặn bít các lỗ thông thường dẫn lưu xoang.
Nếu nguyên nhân virus, mọi loại thuốc đều không có tác dụng, để ngăn ngừa xoang bị viêm do virus đó là tiêm phòng vắc xin cúm hằng năm. Triệu chứng bệnh sẽ được cải thiện sau khoảng một tuần. Thuốc nhỏ thông mũi có thể được sử dụng nhưng không sử dụng quá 5 ngày.
_optimized.jpg)
Viêm xoang xảy ra do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do virus
Hệ miễn dịch
Hệ miễn dịch suy yếu, suy giảm niêm mạc đường hô hấp khiến cơ thể không đủ sức kháng lại sự tấn công của vi khuẩn.
Môi trường ô nhiễm
Là một trong những nguyên nhân làm tăng tỷ lệ mắc bệnh viêm xoang. Không khí chứa nhiều bụi bẩn, hóa chất độc hại, chính là môi trường cư trú và phát triển của vi khuẩn vi rút. Theo các chuyên gia, môi trường ô nhiễm không được vệ sinh sạch sẽ, và nấm gây hại sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm xâm nhập và tích tụ ở mũi. Nếu thường xuyên tiếp xúc với môi trường xấu này lâu dần gây viêm xoang.
Dị ứng
Người bị viêm xoang do dị ứng có xu hướng bị nặng hơn so với bệnh nhân khác. Nếu cơ địa dễ bị mẫn cảm với phấn hoa, nấm mốc, nước hoa hãy tránh xa những thứ này.
Cơ địa dị ứng thức ăn, thuốc hoặc hóa chất gây phù nề niêm mạc mũi. Theo thời gian kéo dài, bệnh gây nhiễm trùng ở hốc xoang dẫn đến viêm xoang. Tình trạng này nếu không được kiểm soát tốt có thể gây bít tắc lỗ thông xoang.
Điều kiện vệ sinh cá nhân kém
Không rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn, vi khuẩn có thể vào mũi và gây viêm xoang.
Vi khuẩn
Nếu bị cảm lạnh, nguyên nhân có thể do vi khuẩn Haemophilusenzae hoặc phế cầu khuẩn Streptococcus pneumoniae. Đây là những vi khuẩn thường khu trú trong các khoang mũi họng, phế cầu khuẩn sẽ phát triển và gây bệnh. Viêm xoang do vi khuẩn có thể được phòng ngừa bằng cách tiêm vắc xin.
Polyp
Theo chuyên gia y dược tại Cao đẳng y dược TPHCM, Polyp mũi là những u nhỏ lành tính phát triển từ các mô mũi hoặc xoang bị tắc nghẽn, ngăn cản dịch mũi chảy gây nhiễm trùng xoang. Những u nhỏ này cũng có thể hạn chế đường dẫn khí giảm độ nhạy của khứu giác. Thuốc xịt mũi steroid thường được dùng trong điều trị viêm xoang do polyp.
Bơi/ lặn hồ bơi quá lâu
Nếu bị nhiễm trùng xoang, bạn không nên bơi, lặn quá lâu trong hồ bơi. Chất clo có trong hồ bơi sẽ gây kích ứng niêm mạc mũi.
Tần suất đi máy bay dày đặc
Càng lên cao, áp suất không khí càng giảm sẽ gây áp lực tích tụ trong đầu chặn đường dẫn khí. Bạn có thể sử dụng thuốc nhỏ mũi hoặc ống hít trước khi máy bay cất/ hạ cánh.
Lạm dụng thuốc xịt mũi
Thuốc xịt mũi giúp làm sạch khoang mũi, giảm nghẹt mũi, lạm dụng thuốc xịt mũi có thể khiến các triệu chứng nặng nề hơn.
Hút thuốc lá
_optimized.png)
Khói thuốc lá cũng có khả năng kích ứng mũi và gây viêm
Bất thường bẩm sinh vùng mũi
Những bất thường ở mũi do bẩm sinh như đường dẫn lưu hẹp, lệch vách ngăn mũi… nguy cơ nhiễm trùng xoang
Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xoang
- Nhiễm trùng đường hô hấp như bị cảm lạnh thông thường
- Bệnh polyp
- Lệch vách ngăn
- Rối loạn hệ miễn dịch như xơ nang hoặc mắc bệnh HIV/ AIDS
- Hen suyễn
- Nhiễm trùng răng
- Viêm mũi dị ứng
Cách phòng ngừa viêm xoang
- Tránh xa môi trường khói thuốc và không khí ô nhiễm
- Chú ý đến việc phòng tránh nhiễm trùng đường hô hấp trên rửa tay đúng cách trước mỗi bữa ăn, giữ ấm cơ thể, hạn chế tiếp xúc với người bị cảm lạnh.
- Chú ý đến các yếu tố gây dị ứng đường hô hấp như lông chó mèo, phấn hoa giúp hạn chế nguy cơ gây kích ứng, viêm phổi và đường hô hấp.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm giúp ngăn ngừa viêm xoang vệ sinh thường xuyên máy để duy trì tình trạng máy luôn sạch
- Lông vật nuôi bệnh nhân viêm xoang cần tránh
- Rửa mũi thường xuyên bằng nước muối là cách trị viêm xoang mũi tại nhà hiệu quả
- Hỉ mũi đúng cách
- Kê gối cao khi ngủ
- Dùng thuốc trị viêm xoang
- Thư giãn cho mũi bằng cách mát xa và đắp khăn nóng
- Tắm nước nóng
- Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu không khí trong phòng quá khô.
- Tránh tối đa việc trẻ hít phải khói thuốc
- Hạn chế cho trẻ đi bơi/ lặn quá lâu ở các hồ bơi chứa clo
- Tuân thủ việc tiêm chủng cho trẻ đúng lịch, đặc biệt là tiêm vắc xin ngừa cúm
- Hướng dẫn trẻ đeo khẩu trang, rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước.
- Khi trẻ bị nghẹt mũi, sổ mũi kéo dài, cần đưa trẻ đi khám và điều trị đúng cách
- Không để trẻ tiếp xúc gần với người bị cảm lạnh bị nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Khi nào nên gặp bác sĩ thăm khám bệnh viêm xoang?
Bệnh nhân nên đến chuyên khoa Tai – Mũi – Họng để thăm khám nếu:
- Triệu chứng bệnh kéo dài hơn 10 ngày
- Đầu đau nhức dữ dội, đặc biệt là tại vị trí thái dương
- Mắt mờ, không nhìn rõ
- Bệnh tái phát nhiều lần và không đáp ứng điều trị bằng các phương pháp bảo tồn
- Tình trạng viêm xoang không thuyên giảm sau khi bệnh nhân thăm khám và điều trị
- Sưng đỏ ở trán, mắt và quanh mắt
- Sốt cao
- Cổ cứng