Cao Đẳng Y Dược TPHCM - Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch

Nổi hạch ở cổ là tình trạng của bệnh gì?


Nổi hạch ở cổ là tình trạng thường gặp ở nhiều vị trí trên cơ thể, hạch vùng cổ sưng lên có thể báo hiệu tình trạng một tình trạng nguy hiểm như ung thư. Chúng ta phải làm gì khi xuất hiện những dấu hiệu trên?

Các hạch cổ là thành phần quan trọng tham gia vào hệ bạch huyết. Hạch vùng cổ có nhiệm vụ bắt giữ vật lạ và tạo ra các thành phần của hệ miễn dịch. Hạch phân bố ở nhiều vị trí trên cơ thể như hạch cổ, sau tai, bẹn, nách…Tuy nhiên nếu nó sưng lên bất thường rất có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe của bạn đang có vấn đề. Tình trạng nổi hạch cổ hay hạch cổ bị sưng là triệu chứng khi chúng ta mắc phải những bệnh có liên quan đến vùng họng.

Hạch là gì?

Hạch đảm nhiệm chức năng tạo ra bạch cầu có tên lympho được biết đến là một cơ quan có liên quan mật thiết đến nội mô. Ngoài ra hạch còn sản sinh ra nhiều chất kháng thể giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây ra bệnh từ môi trường. Trong cơ thể người, có hệ tuần hoàn bạch huyết gồm các mạch bạch huyết (bạch mạch) và các hạch bạch huyết (hạch). Thông thường, kích thước của hạch chỉ bằng hạt ngô, nếu bị một số vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể thì hạch sẽ sưng to có thể đau hoặc không đau.

noi-hach-o-co-la-tinh-trang-thuong-gap

Nổi hạch ở cổ là tình trạng thường gặp

Các hạch bạch huyết thường có hình bầu dục, từ vài mm đến khoảng 1 - 2cm. Về chức năng, các hạch là một phần của hệ tạo huyết gồm tủy xương, tuyến ức, gan, lách và hạch. Các hạch bạch huyết có 2 chức năng chính là:

Trực tiếp tiêu diệt vi khuẩn, virus, các tế bào lạ ung thư khi chúng xâm nhập cơ thể.

Gián tiếp tiêu diệt vi khuẩn, virus, tế bào lạ tạo ra quá trình miễn dịch cho cơ thể qua việc sản sinh các kháng thể.

Hạch được phân bố trong phủ tạng ổ bụng cho tới các phần mềm dưới da gần như khắp cơ thể. Thông thường, các hạch dễ sờ thấy hạch cổ, hạch bẹn và hạch nách. Khi các hạch nằm nông dưới da to ra thì có thể sờ được

Bệnh bạch cầu cấp: Hạch to, mềm, di động dễ, ở hầu hết các vùng có hạch như cổ, nách, bẹn. Nổi hạch thường chỉ là triệu chứng phụ hội chứng chảy máu dưới da, sốt cao, lách to nhanh. Khi làm huyết đồ sẽ thấy giảm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu tăng nhiều.

Bệnh bạch cầu mạn thể lympho: Hạch nhiều, phát triển nhanh, di động được, mềm, đa số là hạch bé, phân bố ở cả vùng cổ, nách và bẹn. Khi làm huyết đồ và tủy đồ sẽ thấy hồng cầu và tiểu cầu giảm, lympho tăng nhiều.

Hạch Hodgkin: Phổ biến ở nam giới hơn nữ giới, có đặc điểm rắn, không đau, không dính vào da, hạch to ở hố thượng đòn trái rồi lan đến cổ. Hạch không dính vào nhau và không hóa mủ, mỗi lần sốt hạch sẽ to thêm hoặc xuất hiện một hạch khác. Bệnh nhân thường có triệu chứng sốt từng đợt.

Chức năng chính của hạch là sản sinh bạch cầu lympho và các kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Hạch có chất dịch bên trong, khi ấn vào các hạch sưng sẽ cảm thấy đau. Nổi hạch biểu hiện xuất hiện các khối nhỏ kích thước bằng hạt đậu các khớp cổ tay, bàn tay, bàn chân, nách, cổ, bẹn, nằm rải rác dọc mắt cá chân.

Hạch nằm ở nhiều nơi trên cơ thể và thường chìm, khi hoạt động mạnh để chống lại bệnh tật hạch mới sưng to. Nếu hạch do viêm sẽ kèm theo các hiện tượng như đau, sưng. Nhưng nếu không phải do viêm, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo cho một số bệnh nguy hiểm như:

– Do các khối u ở các hạch bạch huyết hoặc gần xung quanh hạch bạch huyết.

– Khối u lympho không hodgkin

– Khối u lympho hodgkin

– Mắc các bệnh lý liên quan tới bạch cầu

– Ung thư vú

– Do ung thư da hắc tố (melanoma)

Nổi hạch ở nách có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư vú giai đoạn tiến triển, ung thư đã lan sang các hạch bạch huyết vùng nách. Một số dấu hiệu khác cảnh báo ung thư vú bao gồm xuất hiện khối u vú, hình dạng, kích thước vú thay đổi, núm vú tiết dịch bất thường, vùng da trên khối u sần sùi, sốt, kinh nguyệt không đều.

Cần làm gì để giảm tình trạng sưng hạch?

Theo chuyên gia y dược Cao đẳng y dược TPHCM cho biết, khi hạch cổ xuất hiện, sinh hoạt của bạn sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, chắc hẳn mọi người luôn cảm thấy đau khi nuốt, ăn uống. Đối với các loại hạch sưng do nhiễm khuẩn, cách đơn giản nhất đó là chườm nóng, chườm nóng có tác dụng giảm sưng đau cực kỳ hiệu quả. Trên thực tế, bạn nhúng khăn mặt sạch vào nước nóng vắt nước rồi bắt đầu chườm hạch sẽ bớt sưng đáng kể nếu kiên trì thực hiện. Cách thực hiện tương đối đơn giản vào vùng có hạch sưng.

khi-hach-co-xuat-hien-cach-don-gian-nhat-do-la-chuom-nong

Khi hạch cổ xuất hiện cách đơn giản nhất đó là chườm nóng

Nếu bạn muốn giảm tình trạng đau do hạch sưng gây ra, chúng ta có thể sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt có chứa thành phần ibuprofen và acetaminophen. Thuốc giảm đau có khả năng giảm sưng đau rất tốt và bạn có thể sử dụng mà không cần kê đơn thuốc. Ngoài ra, để hạch sưng mau chóng biến mất nên cố gắng sắp xếp thời gian để nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể là cách để chúng ta mau chóng phục hồi bệnh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người bệnh có tinh thần sảng khoái, thoải mái sẽ nhanh chóng phục hồi hơn. Nếu như người bệnh luôn trong trạng thái mệt mỏi áp lực thì bệnh sẽ chuyển biến nghiêm trọng hơn.

Cách phân biệt hạch lành tính và ác tính

Theo các bác sĩ chuyên khoa, dựa trên một số đặc tính sau để phân biệt hạch lành tính và ác tính:

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực y tế trên thế giới chỉ ra rằng trên cơ thể mỗi người thường có tới 450 hạch. Những hạch này vốn dĩ chứa các tế bào bạch huyết có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau: cổ, bẹn, nách. Chúng góp một vai trò cực kỳ cần thiết trong hệ miễn dịch của cơ thể.

Nếu bạn bị nổi hạch ở cổ và chạm vào thấy đau thì không nên quá lo lắng, đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn bị viêm họng, nhiệt miệng, amidan. Sau khi các tác nhân gây bệnh giảm thì hạch này cũng teo nhỏ lại và biến mất. Mặc dù là khu lành tính nhưng bạn cũng nên đến bệnh viện để có cách xử lý sớm nhất.

Hạch có khi là di căn của những bệnh ung thư về ung thư phổi, vòm họng, ung thư vú. Có thể nói trên cơ thể xuất hiện hạch ác tính chính là nỗi sợ hãi rất lớn. Chúng mọc đơn lẻ hoặc có cùng lúc nhiều hạch với nhau. Loại hạch này thường xuất hiện trong một thời gian dài. Khi bạn dùng tay sờ vào sẽ thấy nó cứng đôi lúc có cảm giác đau, được dính chặt với những mô xung quanh.

– Kích thước: Hạch lành tính có kích thước chỉ khoảng vài mm đến dưới 1cm theo thời gian ít có xu hướng to lên. Với hạch ác tính, kích thước hạch lớn hạch xuất hiện thêm xuất hiện tại nhiều vị trí, kích thước tăng nhanh dần theo thời gian.

– Khả năng di động: Hạch lành tính di động tốt, không dính vào các tổ chức xung quanh.  Hạch ác tính kém di động hơn.

– Bệnh lý đi kèm: Hạch lành tính xuất hiện khi có viêm nhiễm, hạch nhỏ và lặn khi tình trạng viêm kết thúc.

– Thời gian nổi hạch: Hạch lành tính thường biến mất sau vài ngày. Tuy nhiên, tình trạng hạch nổi kéo dài trên 1 tháng thì rất có thể bởi đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tiền ung thư cần lưu ý.

Việc phân biệt hạch lành tính và hạch ác tính người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán nếu khi có triệu chứng hạch nổi bất thường. Không phải ai cũng nắm rõ bởi thực tế tính chất hạch có thể thay đổi. Do đó, tùy thuộc vào từng trường hợp bệnh và kết quả khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết tế bào, nội soi, siêu âm, chụp CT.

Cách điều trị hạch cổ

Trong quá trình điều trị nổi hạch ở cổ, các bác sĩ sẽ dựa vào mức độ nghiêm trọng của hạch để có các cách điều trị phù hợp nhất. Bệnh nhân sẽ được chỉ định uống thuốc kháng sinh để mau chóng khỏi bệnh. Nếu như bạn bị hạch sưng do nhiễm khuẩn cách điều trị không quá phức tạp.

Tuy nhiên, đối với người bị ung thư, cách điều trị thường áp dụng đó là xạ trị ung thư hạch, tiến hành phẫu thuật phác đồ điều trị rất phức tạp.

Hạch cổ có nhiều loại khác nhau, nếu như bạn bị sưng hạchthì hạch sẽ tự biến mất. Tuy nhiên, hạch ác tính lại cực kỳ nguy hiểm, bệnh ung thư và đe dọa đến tính mạng ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Khi thấy xuất hiện hạch ở cổ, nên chủ động đi khám bác sĩ nếu cần thiết.