Việc kết hợp thuốc bừa bãi rất có hại cho sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng. Vì vậy, mọi người cần biết rõ để sử dụng đúng cách, đúng thời điểm để đạt được hiệu quả như mong muốn.
Có những loại thuốc nếu dùng đơn liều sẽ rất có lợi cho sức khỏe nhưng khi phối hợp không đúng sẽ phản tác dụng ngược lại. Dưới đây là những loại thuốc tuyệt đối không được sử dụng đồng thời vì rất nguy hiểm:
Những loại thuốc không được dùng cùng lúc
Bác sĩ đang công tác tại Trường Cao đẳng Y Hà Nội chia sẻ những loại thuốc không được dùng đồng thời với nhau như sau:
Thuốc long đờm và thuốc nghẹt mũi
Thuốc long đờm và thuốc nghẹt mũi là hai loại thuốc không thể dùng cùng lúc. Bởi vì cơ chế hoạt động của thuốc long đờm là làm tăng tiết dịch chất nhầy ở đường hô hấp. Điều này đối ngược hoàn toàn với cơ chế hoạt động của thuốc nghẹt mũi, dùng thuốc co mạch để làm giảm sự tiết dịch mũi chảy ra. Vì vậy, chúng là “kẻ thù không đội trời chung”.
Đã dùng thuốc long đờm thì không dùng thuốc ngẹt mũi và ngược lại
Truyền đạm và dùng thuốc kháng sinh
Nguyên tắc phối thuốc kháng sinh có chỉ ra không được kết hợp với đạm. Bởi vì khi sử dụng đạm trong khi đang uống thuốc kháng sinh, cơ thể sẽ nhận được quá nhiều đạm, làm tăng chất gắn kết thuốc, đồng nghĩa với việc giảm khả năng hấp thu của thuốc nên ảnh hưởng đến hoạt tính điều trị.
>>> Thận trọng khi dùng kháng sinh Clarithromycin với trường hợp nào?
Ketoconazol và thuốc chống dị ứng
Tuy không phổ biến nhưng có những loại thuốc chống dị ứng chứa thành phần terfenadin và astemizol vẫn tồn tại trên thị trường Dược phẩm Việt Nam hiện nay. Những chất này thậm chí bị cho là chất cấm vì để lại những tác dụng ngoại ý nghiêm trọng. Tuy nhiên, do tác dụng chống dị ứng tốt nên nó vẫn được bán nhiều, nhất là vào dịp lễ tết vì thời điểm này số ca bị dị ứng do phấn hoa, thức ăn, thời tiết tăng cao đột biến.
Tuy nhiên, nếu chẳng may đang sử dụng thuốc chống dị ứng chứa thành phần nói trên thì tuyệt đối đừng động đến thuốc ketoconazol, ngay cả khi bạn đang điều trị nấm. Bởi lẽ ketoconazol sẽ khiến nồng độ thuốc chống dị ứng trong máu tăng quá cao so với bình thường, có thể lên đến 90%. Điều này tưởng tốt nhưng ngược lại, nồng độ của hai thuốc chống dị ứng này trong máu cao sẽ gây ra hiện tượng xoắn đỉnh, rối loạn nhịp tim dẫn đến tử vong nhanh chóng.
Vitamin K, thuốc chống đông
Vitamin K là một yếu tố quan trọng, góp phần hình thành nên sự đông máu. Và do đó, không được dùng cùng lúc với thuốc chống đông máu. Vì vậy, những người mắc bệnh về máu và cần sử dụng thuốc chống đông máu trong thời gian dài và liên tục, chẳng hạn như bệnh nhân bị đột quỵ não nhồi máu cơ tim, đột quỵ não thể nhồi máu, bệnh nhân ghép tạng,... thì tuyệt đối không được sử dụng vitamin K hoặc những thực phẩm chứa nhiều chất này.
Thuốc ức chế mật và vitamin D
Sở dĩ nói vitamin D và thuốc ức chế mật là những loại thuốc không thể dùng cùng lúc bởi vì vitamin có thể tan trong dầu mà mật lại hòa tan được dầu. Do đó, khi dùng thuốc ức chế mật nghĩa là khi không có mật sẽ không thể có vitamin D trong cơ thể.
Tuyệt đối không được tự ý kết hợp thuốc bừa bãi
Vì lẽ đó, nếu đang uống vitamin D thì không được dùng thuốc chống tiết mật hoặc nếu bắt buộc phải dùng thuốc ức chế mật thì dừng việc bổ sung vitamin D ngay. Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế tối đa những thực phẩm giàu vitamin D nếu đang dùng thuốc này để điều trị bệnh.
Sắt và tiết niệu
Khi bổ sung sắt vào cơ thể sẽ giúp ngăn chặn được tình trạng thiếu máu nhưng nếu đang bị bệnh đường tiết niệu, nghĩa là đang cần sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm khuẩn mà uống sắt vào thì thuốc sắt sẽ phá hủy cơ chế hoạt động của thuốc kháng sinh tạo nên một nhóm đối kháng, không thể dùng cùng nhau.
Nguyên nhân dẫn đến phản ứng tương tác trên rất đơn giản, là vì sắt khiến thuốc kết tủa, làm giảm sự hấp thu của thuốc, thậm chí có thể làm giảm ⅓ khả năng hấp thuốc khi dùng ở liều cao. Như vậy, khi nồng độ thuốc kháng sinh không đủ thì chắc chắn tác dụng kháng khuẩn của nó sẽ mất đi. Vì vậy, nếu đang điều trị tiết niệu thì không uống sắt và ngược lại nếu đang trị thiếu máu thì không dùng thuốc điều trị tiết niệu, hãy ưu tiên bệnh nào cần điều trị trước và chỉ dùng một loại duy nhất.
Canxi và thuốc kháng sinh tả
Canxi có vai trò giúp xương chắc, khỏe mạnh và thường được sử dụng như chất bổ sung cho trẻ em. Khi mắc bệnh tả, chúng ta cần sử dụng thuốc kháng sinh tả, thông dụng nhất là là tetracyclin. Tuy nhiên canxi và chất này không thể như những người bạn với nhau.
Vì canxi khiến thuốc kết tủa, tạo thành một chất tương tự như kiểu kết hợp giữa thuốc với kim loại, từ đó thuốc khó được hấp thu vào cơ thể do khó hòa tan. Hậu quả là các triệu chứng của bệnh tả thêm trầm trọng và kéo dài. Vì vậy, trong những trường hợp bị tiêu chảy cấp do rối loạn tiêu hóa hay ngộ độc thực phẩm và đang uống tetracyclin thì hãy dừng chất bổ sung canxi hay những thực phẩm giàu canxi.
Canxi và thuốc hạ huyết áp
Canxi không chỉ có tác dụng tốt với xương mà nó còn là thành tố có vai trò quan trọng trong việc co cơ trơn thành mạch và làm tăng huyết áp. Thế nhưng, nếu đang dùng thuốc điều trị huyết áp, hoạt động theo cơ chế chống chẹn canxi, ngăn không cho canxi vào hệ thống cơ trơn thành mạch, giảm sự co thắt mạch từ đó giúp hạ được huyết áp.
Vì vậy nếu bắt buộc phải sử dụng thuốc để điều trị huyết áp dạng chẹn canxi thì đừng ham hố dùng chất bổ sung canxi. Nói chung, không dùng đồng thời là cách tốt nhất. Trường hợp không thể dừng việc điều trị huyết áp và cũng bắt buộc phải dùng canxi thì nên chọn những loại hạ huyết áp khác như nhóm thuốc chẹn Beta đồng thời giảm viên uống canxi xuống.
Thuốc chẹn beta và thuốc chống hen
Tác dụng của thuốc chẹn beta là tăng huyết áp và điều trị rối loạn nhịp đập của tim. Tuy nhiên nó có nhiều tác dụng phụ với đường thở, chẳng hạn như gây khó thở, thậm chí co thắt đường thở, đối ngược với tác dụng của thuốc chống hen, đi vào cơ trơn làm thông thoáng đường thở. Vì vậy đây là hai loại thuốc không thể sử dụng đồng thời. Cách tốt nhất là dùng thuốc chẹn canxi thay cho thuốc chẹn beta trong trường hợp này.
Trên đây là một số cặp thuốc không được kết hợp cùng nhau vì có thể xảy ra phản ứng tương tác thuốc nguy hiểm cho sức khỏe. Đó cũng chính là lý do mà các bác sĩ khuyến cáo trước lúc đi khám thuốc cần liệt kê danh sách những loại thuốc bạn đang sử dụng cho bác sĩ biết để họ cân nhắc khi kê đơn và có lời khuyên phù hợp, kể cả những thảo dược tự nhiên.