Biến chứng đáng sợ của bệnh viêm vàng não

Tỷ lệ di chứng của bệnh viêm màng não rất cao, ngang hàng với bệnh ung thư. Bệnh xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, mỗi người cần biết để đề phòng, điều trị khi còn sớm.

viêm màng não là bệnh gì?

Nguyên nhân gây ra viêm màng não?

Các nguyên nhân phổ biến nhất của viêm màng não là nhiễm virus và vi khuẩn. Các nguyên nhân khác có thể bao gồm:

• Ung thư
• Kích ứng hóa học
• Nấm
• Dị ứng thuốc

Một số viêm màng não do virus và vi khuẩn là truyền nhiễm. Chúng có thể lây truyền qua khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần.

Các triệu chứng của viêm màng não là gì?

Các triệu chứng ban đầu của viêm màng não do virus và vi khuẩn có thể giống nhau. Tuy nhiên, các biểu hiện của viêm màng não do vi khuẩn thường nghiêm trọng hơn, chúng cũng thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi của người mắc.

Triệu chứng viêm màng não do virus

Viêm màng não do virus ở trẻ sơ sinh có thể có những biểu hiện:

• Giảm sự thèm ăn
• Cáu gắt
• Buồn ngủ
• Thờ ơ với mọi thứ xung quanh
• Sốt

Viêm màng não do virus ở người lớn có thể gây ra:

• Đau đầu
• Sốt
• Cứng cổ
• Co giật
• Nhạy cảm với ánh sáng
• Buồn ngủ
• Thờ ơ, buồn nôn và ói mửa
• Giảm sự thèm ăn

Triệu chứng viêm màng não do vi khuẩn

Triệu chứng viêm màng não do vi khuẩn phát triển đột ngột, có thể bao gồm:

• Thay đổi trạng thái tinh thần
• Buồn nôn, nôn
• Nhạy cảm với ánh sáng
• Cáu gắt
• Đau đầu, cứng cổ
• Sốt, ớn lạnh
• Vùng da màu tím, giống vết bầm tím
• Buồn ngủ

Hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu bạn gặp những triệu chứng này. Viêm màng não do vi khuẩn và virus có thể gây tử vong. Không có cách nào để biết bạn bị viêm màng não do vi khuẩn hay virus chỉ dựa trên quan sát bên ngoài. Bác sĩ sẽ cần phải thực hiện các xét nghiệm để xác định loại bệnh bạn mắc.

Các triệu chứng của viêm màng não do nấm giống với các loại nhiễm trùng khác. Mỗi loại viêm màng não có một số triệu chứng khác biệt. Tìm hiểu thêm về những điều này để bạn có thể hiểu sự khác nhau giữa từng loại viêm màng não .

Các loại viêm màng não

Nhiễm virus và vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm màng não. Ngoài ra, còn có một số dạng viêm màng não khác ví dụ cryptococcal , gây ra bởi nhiễm nấm và ung thư nhưng loại này ít gặp hơn.

Viêm màng não do virus

Viêm màng não do virus là loại phổ biến nhất. Trong đó có đến 85% là do virus Enterovirus, thường gây bệnh vào mùa hè và mùa thu. Các loại virus khác có thể gây viêm màng não:

• Siêu vi trùng
• Cúm
• Quai bị
• HIV
• Bệnh sởi
• Virus herpes
• Coltachus , gây sốt Colorado

Viêm màng não do virus thường biến mất mà không cần điều trị.

Viêm màng não do vi khuẩn

Viêm màng não do vi khuẩn là bệnh truyền nhiễm và gây ra bởi nhiễm trùng từ một số vi khuẩn. Nó gây tử vong nếu không được điều trị. Từ 5 đến 40 phần trăm trẻ em và 20 đến 50 phần trăm người lớn mắc bệnh này bị tử vong ngay cả khi được điều trị bằng liệu pháp thích hợp.

Các loại vi khuẩn phổ biến nhất gây viêm màng não do vi khuẩn là:

• Streptococcus pneumoniae, thường có trong đường hô hấp, xoang, và khoang mũi, gọi là bệnh viêm màng não do phế cầu;
• Neisseria meningitidis, được lan truyền qua nước bọt và các chất lỏng ở đường hô hấp, gọi là “ viêm màng não não mô cầu ”;
• Haemophilus cúm , không chỉ gây viêm màng não mà còn nhiễm trùng máu, viêm khí quản, viêm mô tế bào và viêm khớp nhiễm trùng;
• Listeria monocytogenes, là vi khuẩn truyền qua thực phẩm;
• Staphylococcus aureus, thường được tìm thấy trên da và trong đường hô hấp và gây ra viêm màng não do tụ cầu;

Viêm màng não do nấm

Viêm màng não do nấm là một loại viêm màng não hiếm gặp. Nó gây ra bởi một loại nấm lây nhiễm vào cơ thể bạn và sau đó lây lan từ máu đến não hoặc tủy sống của bạn.

Những người có hệ miễn dịch yếu có nhiều khả năng bị viêm màng não do nấm, bao gồm những người bị ung thư hoặc HIV.

Các loại nấm gây bệnh:

• Cryptococcus,
• Blastomyces
• Histoplasma
• Coccidioides

Những loại nấm này mọc ở những vùng đất bị ô nhiễm nặng.

Viêm màng não do  ký sinh trùng

Loại viêm màng não này do ký sinh trùng tìm thấy trong bụi bẩn, phân và trên một số động vật, thực phẩm, như ốc, cá sống, gia cầm. Viêm màng não do ký sinh trùng không được truyền từ người sang người. Thay vào đó, những ký sinh trùng này lây nhiễm cho động vật hoặc trong thức ăn.

Viêm màng não không nhiễm trùng

Viêm màng não không nhiễm trùng không phải là một bệnh nhiễm trùng mà nó là một loại viêm màng não do các điều kiện y tế hoặc phương pháp điều trị khác gây ra:

• Chấn thương đầu
• Phẫu thuật não
• Ung thư
• Một số loại thuốc

Mỗi loại viêm màng não có một nguyên nhân  khác nhau, nhưng cuối cùng hoạt động theo một cách: Vi khuẩn, nấm, vi rút hoặc ký sinh trùng lây lan qua máu cho đến não hoặc tủy sống. Ở đó, nó thiết lập trong lớp lót hoặc chất lỏng xung quanh các bộ phận quan trọng này và bắt đầu phát triển thành nhiễm trùng.  Viêm màng não không nhiễm trùng là hệ quả của chấn thương thực thể hoặc tình trạng khác.

Có vắc-xin phòng viêm màng não?

Hiện đã có vắc-xin phòng bệnh viêm màng não do vi khuẩn.

• Vắc-xin đầu tiên, kết hợp màng não cầu khuẩn, nhắm vào bốn loại huyết thanh vi khuẩn hay gây bệnh nhất.
• Vắc-xin thứ hai, MenB, nhắm vào một chủng vi khuẩn cụ thể.

Tác dụng phụ của vắc-xin viêm màng não bao gồm đau nhức, đỏ và nóng rát tại chỗ tiêm. Một số người có thể bị sốt nhẹ trong một hoặc hai ngày sau khi tiêm. Còn hầu như ai cũng bị ớn lạnh, đau đầu, đau khớp và mệt mỏi.

Ai nên tiêm chủng ngừa viêm màng não do não mô cầu?

Năm nhóm này được coi là có nguy cơ và nên chủng ngừa viêm màng não:

• Sinh viên năm nhất đại học, sống trong ký túc xá và chưa được tiêm phòng.
• Thiếu niên từ 11 đến 12 tuổi
• Những người đi du lịch đến các quốc gia hay có dịch bệnh
• Trẻ em từ 2 tuổi trở lên không có lá lách hoặc có hệ thống miễn dịch bị tổn thương.

Viêm màng não được điều trị như thế nào?

Liệu pháp điều trị được xác định bởi nguyên nhân gây viêm màng não.

Viêm màng não do vi khuẩn cần nhập viện ngay lập tức. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ ngăn ngừa tổn thương não và tử vong. TH này được điều trị bằng kháng sinh theo tiêm tĩnh mạc; không có kháng sinh đặc hiệu, phụ thuộc vào vi khuẩn liên quan.

Viêm màng não do nấm được điều trị bằng thuốc chống nấm.

Viêm màng não do ký sinh trùng, virus có thể tự khỏi, nhưng một số TH có thể chỉ định dùng thuốc kháng vi-rút, tiêm tĩnh mạch.

Viêm màng não truyền nhiễm như thế nào?

Trong các loại, chỉ có viêm màng não do virus là bệnh truyền nhiễm. Nó lây lan qua tiếp xúc trực tiếp qua chất lỏng cơ thể, bao gồm chất nhầy, phân và nước bọt. Những giọt chất lỏng bị nhiễm bệnh có thể lây lan qua hắt hơi và ho. Vì vậy cần cách ly người bệnh.

Bên cạnh đó, viêm màng não do vi khuẩn cũng có thể truyền nhiễm, đặc biệt nếu đó là viêm màng não do não mô cầu. Nó lây lan qua tiếp xúc kéo dài với một người bị nhiễm bệnh. Trường học, trung tâm giữ trẻ, doanh trại quân đội, bệnh viện và ký túc xá đại học là những địa điểm chính để bùng phát dịch này.

»»» Xem thông tin tuyển sinh Cao đẳng Y Dược Hà Nội ««<

Viêm màng não dễ dẫn đến tử vong

Chẩn đoán viêm màng não như thế nào?

Chẩn đoán viêm màng não bắt đầu bằng tiền sử sức khỏe và khám thực thể. Tuổi, cư trú ký túc xá, … có thể là căn cứ quan trọng.

Bác sĩ cũng sẽ yêu cầu chọc dò tủy sống. Nó cho phép bác sĩ tìm kiếm áp lực gia tăng trong hệ thống thần kinh trung ương. Nó cũng có thể tìm thấy viêm hoặc vi khuẩn trong chất lỏng cột sống. Xét nghiệm này giúp xác định loại kháng sinh tốt nhất để điều trị.

Các xét nghiệm khác cũng có thể được yêu cầu để chẩn đoán viêm màng não, bao gồm:

• Cấy máu xác định vi khuẩn trong máu: Vi khuẩn có thể đi từ máu lên não, N. meningitidis và S. pneumonia, có thể gây ra cả nhiễm trùng huyết và viêm màng não.
• X-quang ngực có thể kiểm tra tình trạng viêm phổi , bệnh lao hoặc nhiễm nấm. Viêm màng não có thể xảy ra sau viêm phổi.
• Chụp cắt lớp vi tính: CT scan có thể hiển thị các vấn đề như áp xe não hoặc viêm xoang. Vi khuẩn có thể lây lan từ xoang sang màng não.

Viêm màng não phòng ngừa như thế nào?

Duy trì lối sống lành mạnh, đặc biệt nếu có nguy cơ cao là điều quan trọng:

- Nghỉ ngơi đầy đủ

- Không hút thuốc

- Tránh tiếp xúc với người bệnh

- Nếu bạn đã tiếp xúc gần gũi với một hoặc nhiều người bị nhiễm vi khuẩn não mô cầu, bác sĩ có thể cho bạn dùng kháng sinh phòng ngừa. Điều này sẽ làm giảm cơ hội phát triển bệnh.

- Tiêm phòng cũng có thể chống lại một số loại viêm màng não. Vắc-xin có thể ngăn ngừa viêm màng não bao gồm:

• Vắc-xin Haemophilusenzae loại B (Hib)
• Vắc-xin liên hợp phế cầu khuẩn
• Chủng ngừa viêm màng não cầu khuẩn

- Thực hành vệ sinh cá nhân tốt cũng có thể giúp bạn ngăn ngừa viêm màng não. Một số loại viêm màng não lây lan qua tiếp xúc gần với chất dịch cơ thể của người bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như nước bọt và dịch  mũi; tránh dùng chung đồ uống, đồ dùng và vật dụng cá nhân

Các biến chứng từ viêm màng não là gì?

Những biến chứng này thường liên quan đến viêm màng não:

• Co giật
• Mất thính lực
• Mất thị lực
• Có vấn đề bộ nhớ
• Viêm khớp
• Đau nửa đầu
• Tổn thương não
• Một hội chứng dưới màng cứng, hoặc tích tụ chất lỏng giữa não và hộp sọ.
• Nhiễm trùng viêm màng não có thể tạo ra vi khuẩn trong máu gây tổn thương mạch máu, rò rỉ máu vào da và các cơ quan khác, thậm chí  đe dọa tính mạng.

Các yếu tố nguy cơ của viêm màng não là gì?

Bác sĩ đến từ Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch chỉ ra  một số yếu tố nguy cơ gây viêm màng não:

- Những người bị suy giảm miễn dịch dễ bị nhiễm trùng hơn. Điều này bao gồm các bệnh nhiễm trùng, rối loạn phương pháp điều trị,…

• HIV / AIDS
• Rối loạn tự miễn dịch
• Hóa trị
• Cấy ghép nội tạng hoặc tủy xương
• Viêm màng não do cryptococcus, do một loại nấm gây ra, là dạng viêm màng não phổ biến nhất ở những người nhiễm HIV.

- Sống tập trung: Viêm màng não dễ lây lan khi người dân sống gần nhau. Ở trong không gian nhỏ làm tăng cơ hội tiếp xúc. Ví dụ về các địa điểm này bao gồm:

• Ký túc xá đại học
• Doanh trại
• Trường nội trú
• Trung tâm chăm sóc ban ngày

- Mang thai: Phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc bệnh listeriosis , đây là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Listeria gây ra. Nhiễm trùng có thể lây sang trẻ chưa sinh.

- Tuổi tác: Mọi lứa tuổi đều có nguy cơ bị viêm màng não. Tuy nhiên, một số nhóm tuổi nhất định có nguy cơ cao hơn. Trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc bệnh viêm màng não do virus. Trẻ sơ sinh có nguy cơ viêm màng não do vi khuẩn cao hơn.

- Tiếp xúc với động vật: Công nhân nông trại và những người khác làm việc với động vật có nguy cơ nhiễm Listeria cao hơn.

Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch đào tạo Cao đẳng Y Dược tại Hà Nội

Cơ sở 1: Km14 Đường Ngọc Hồi - Xã Ngọc Hồi - Huyện Thanh Trì - TP. Hà Nội. (Cạnh cây xăng 76 - BV Nông Nghiệp)

Cơ sở 2: Phòng 201 - nhà C số 290 Tây sơn -  Đống Đa - Hà nội

Điện thoại: 096.153.9898 - 093.351.9898 - 096.6886.651

Email: [email protected]

Fanpage: https://www.facebook.com/caodangykhoaphamngocthach/