Viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim và liệt mặt ngoại biên cấp tính là những phản ứng nguy hiểm nhất trẻ em có thể gặp sau tiêm vắc xin Covid-19, tuy nhiên rất hiếm xảy ra.
Theo PGS.TS. Dương Thị Hồng, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Phó trưởng ban điều hành chương trình Tiêm chủng mở rộng, từ đầu tháng 11/2021, chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 cho trẻ em từ 12-17 tuổi chính thức triển khai trên toàn quốc.
Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế đã phê duyệt 2 loại vắc xin để tiêm cho trẻ, gồm Pfizer và Moderna. Tuy nhiên, do vấn đề về nguồn cung, các tỉnh thành được cấp 1 loại vắc xin để tiêm trong đợt này là Pfizer.
PGS Hồng thông tin, vắc xin Pfizer sử dụng cho trẻ em có liều lượng giống của người lớn, cũng tiêm theo đường bắp tay.
Tham khảo tài liệu từ Tổ chức thế giới (WHO) cũng như ghi nhận từ nhà sản xuất và một số nước đã, đang triển khai tiêm chủng cho thấy, các phản ứng có thể gặp ở trẻ tương tự người lớn. Cụ thể:
Phản ứng rất phổ biến là đau đầu, đau khớp, đau cơ, đau tại vị trí tiêm, mệt mỏi, ớn lạnh, sốt, sưng đỏ tại vị trí tiêm. Lưu ý, ở mũi thứ hai sau khi tiêm, trẻ thường có phản ứng nhiều hơn mũi thứ nhất.
Một số phản ứng thường gặp khác (tỷ lệ từ 1/100 đến dưới 1/10 trường hợp) là buồn nôn, mẩn đỏ tại chỗ tiêm.
Các phản ứng không phổ biến (từ 1/1.000 đến dưới 1/100 trường hợp): mất ngủ, đau tứ chi, ngứa chỗ tiêm, nổi hạch.
Tỷ lệ rất hiếm gặp (tỷ lệ 1/10.000 đến dưới 1/1.000 trường hợp) là liệt mặt ngoại biên cấp tính.
Một biến chứng khác cũng rất hiếm gặp, đã được ghi nhận tại 1 số quốc gia là viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim.
PGS Hồng nhấn mạnh, sau tiêm, trẻ sẽ được theo dõi tại điểm tiêm chủng 30 phút, tiếp tục theo dõi 28 ngày tại gia đình (đặc biệt là 7 ngày đầu sau tiêm). Trong 3 ngày đầu, trẻ phải có gia đình, bố mẹ và người giám hộ luôn bên cạnh để hỗ trợ, theo dõi tình hình sức khỏe.
Phụ huynh cần yêu cầu con tránh vận động mạnh, hoạt động thể thao quá mức ít nhất 3 ngày sau tiêm. “Sau tiêm, các cháu hoạt động mạnh sẽ tăng thêm áp lực cho tim, biểu hiện viêm cơ tim có thể trở nên trầm trọng hơn nếu không may gặp phản ứng phụ này. Theo các số liệu thống kê tới nay, viêm cơ tim xảy ra nhiều hơn ở mũi thứ 2 và xảy ra ở trẻ trai nhiều hơn trẻ gái”, PGS Hồng đưa ra lưu ý.
Được biết, để đảm bảo an toàn tiêm chủng, Bộ Y tế đã đề nghị các chuyên gia về Nhi khoa đưa ra hướng dẫn nhận biết triệu chứng ban đầu, phác đồ điều trị viêm cơ tim. “Tới đây, chúng tôi sẽ tập huấn cho cán bộ y tế các bệnh viện để có thể xử trí kịp thời. Dù phản ứng nghiêm trọng này rất hiếm xảy ra, nhưng chúng ta cũng cần có sự chuẩn bị kỹ”, PGS Hồng nói.
Thông tin thêm về chiến dịch tiêm chủng, PGS.TS. Dương Thị Hồng cho hay, mục tiêu của chiến dịch là trẻ em từ 12 tuổi đến 17 tuổi trên toàn quốc được tiêm đủ 2 liều vắc xin phòng Covid-19 với tỷ lệ cao (trên 90%), đảm bảo an toàn tiêm chủng.
Khi triển khai tại trường học, đối tượng tiêm bao gồm toàn bộ học sinh THPT và học sinh lớp 7, 8, 9 của trường THCS (trường hợp đang học các khối lớp này nhưng quá lứa tuổi nêu trên thì vẫn được tiêm).
Ngành y tế sẽ thực hiện chiến dịch theo phương thức cuốn chiếu mở rộng, lộ trình theo lứa tuổi từ cao xuống thấp, tiêm trước cho trẻ từ 16-17 tuổi và hạ dần độ tuổi. Tại trường học, tiêm trước cho nhóm tuổi THPT, lần lượt theo khối lớp từ khối 12 đến khối 11 và khối 10, sau đó mới tiêm đến học sinh THCS từ khối 9, 8, 7.
Về thời gian, triển khai mũi 1 từ tháng 11/2021, dự kiến lần lượt mở rộng dần cho các tỉnh theo tiến độ cung ứng vắc xin, tiến độ tiêm chủng cho người lớn và tình hình dịch tại từng địa phương.
Cụ thể, địa phương đạt độ bao phủ cho người từ 18 tuổi trở lên còn thấp thì vẫn phải tiếp tục ưu tiên tiêm cho nhóm đối tượng này. Sau khi đạt tiêu chí bao phủ với người lớn (gần như toàn bộ người dân trên 18 tuổi được tiêm ít nhất 1 mũi và trên 80% người từ 50 tuổi trở lên đạt 2 mũi vắc xin) thì mới tiếp tục triển khai cho trẻ em.
“Trong chiến dịch tiêm chủng cho trẻ em đợt này, chúng ta ưu tiên những địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội, ảnh hưởng nặng bởi dịch Covid-19, các tỉnh có mật độ tập trung dân cư đông, nguy cơ lây nhiễm cao; sau đó sẽ mở rộng dần ra những địa phương còn lại”, PGS Hồng nói.
Theo Cao đẳng y dược TPHCM tổng hợp