12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc của Điều dưỡng chi tiết nhất

Điều dưỡng là người ở cạnh bệnh nhân nhiều nhất, từ lúc nhập viện đến khi hồi phục. Để chăm sóc đúng chuẩn và toàn diện, người Điều dưỡng phải thực hiện 12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc của Điều dưỡng, các nhiệm vụ này do Bộ Y tế đề ra mang ý nghĩa lớn trong hành trình chăm sóc bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Chăm sóc Điều dưỡng là gì?

Chăm sóc Điều dưỡng là toàn bộ những hoạt động mà Điều dưỡng viên thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thể chất, tinh thần và xã hội của người bệnh trong suốt quá trình điều trị.

Điều dưỡng viên giữ vai trò đồng hành cùng người bệnh từng giờ, từng ngày

Cụ thể theo khoản 1 Điều 2 Thông tư 31/2021/TT-BYT thì chăm sóc Điều dưỡng là việc nhận định, can thiệp chăm sóc, theo dõi nhằm đáp ứng các nhu cầu cơ bản của mỗi người bệnh về:

• Hô hấp;
• Tuần hoàn;
• Dinh dưỡng;
• Bài tiết;
• Vận động và tư thế;
• Ngủ và nghỉ ngơi;
• Mặc và thay đồ vải;
• Thân nhiệt;
• Vệ sinh cá nhân;
• Môi trường an toàn;
• Giao tiếp;
• Tín ngưỡng;
• Hoạt động, giải trí;
• Kiến thức bảo vệ sức khỏe.

Tại sao phải thực hiện đầy đủ nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc Điều dưỡng?

Việc thực hiện đầy đủ 12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc của Điều dưỡng không chỉ là yêu cầu về mặt pháp lý, mà còn là thước đo năng lực và đạo đức nghề nghiệp của mỗi Điều dưỡng viên. Mỗi nhiệm vụ đều gắn liền với một khía cạnh trong quá trình chăm sóc, đảm bảo người bệnh được quan tâm toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.

Khi các nhiệm vụ này được thực hiện đúng và đủ, người bệnh sẽ được chăm sóc an toàn, liên tục và hiệu quả. Điều đó giúp rút ngắn thời gian nằm viện, giảm biến chứng và tăng sự hài lòng của người bệnh đối với cơ sở y tế.

Ngược lại, nếu Điều dưỡng bỏ sót hoặc thực hiện không đầy đủ nhiệm vụ, có thể dẫn đến sai sót chuyên môn, ảnh hưởng đến kết quả điều trị, thậm chí gây nguy hiểm cho người bệnh.

Vì vậy, việc tuân thủ đầy đủ các nhiệm vụ không chỉ thể hiện trách nhiệm nghề nghiệp, mà còn là cam kết về chất lượng và an toàn trong chăm sóc y tế.

12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc của Điều dưỡng chi tiết

Theo Thông tư 07/2011/TT-BYT của Bộ Y tế, Điều dưỡng viên là lực lượng trực tiếp chăm sóc, theo dõi và hỗ trợ người bệnh trong suốt quá trình điều trị. Để đảm bảo người bệnh được chăm sóc toàn diện, Điều dưỡng phải thực hiện 12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc.

12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc của Điều dưỡng là nền tảng giúp người bệnh được chăm sóc toàn diện, an toàn và nhân văn

Đưa ra lời tư vấn, hướng dẫn giáo dục sức khỏe

Đây là nhiệm vụ đầu tiên và cũng là nền tảng trong 12 nhiệm vụ của Điều dưỡng. Khi tiếp nhận hoặc thăm khám, Điều dưỡng có trách nhiệm tư vấn, hướng dẫn người bệnh hiểu rõ tình trạng sức khỏe, cách phòng bệnh, tự chăm sóc và tuân thủ điều trị.

Chăm sóc tinh thần người bệnh

Một trong những yếu tố giúp người bệnh hồi phục nhanh chính là sức khỏe tinh thần. Điều dưỡng cần giao tiếp bằng thái độ nhẹ nhàng, tôn trọng và thấu hiểu, tạo cảm giác an toàn và tin tưởng cho người bệnh.

Ngoài ra, Điều dưỡng cũng nên quan tâm đến người thân, giải đáp thắc mắc, giúp họ yên tâm đồng hành cùng quá trình điều trị. Môi trường buồng bệnh cần được giữ an ninh, yên tĩnh và sạch sẽ, giúp bệnh nhân nghỉ ngơi, ổn định tâm lý.

Hỗ trợ bệnh nhân chăm sóc vệ sinh cá nhân

Vệ sinh cá nhân đúng cách giúp người bệnh thoải mái và tránh biến chứng nhiễm khuẩn. Điều dưỡng có nhiệm vụ hỗ trợ hoặc hướng dẫn người bệnh vệ sinh răng miệng, tắm rửa, đại, tiểu tiện, thay đồ, thay ga giường.

Với người bệnh nặng (cấp I), Điều dưỡng thực hiện toàn bộ các công việc này; với người bệnh nhẹ hơn (cấp II, III), họ được hướng dẫn tự chăm sóc dưới sự giám sát của Điều dưỡng.

Thực hiện chăm sóc dinh dưỡng cho người bị bệnh

Dinh dưỡng hợp lý là yếu tố quan trọng trong hồi phục sức khỏe. Điều dưỡng viên cần đánh giá tình trạng dinh dưỡng, phối hợp với Bác sĩ để xây dựng chế độ ăn phù hợp với từng loại bệnh.

Người bệnh có chế độ ăn đặc biệt (như tiểu đường, cao huyết áp, sau mổ, bệnh gan thận…) sẽ được hướng dẫn thực hiện suất ăn bệnh lý riêng, được ghi nhận trong Phiếu chăm sóc.

Chăm sóc người bệnh đang phục hồi chức năng

Sau điều trị, người bệnh cần được hỗ trợ để phục hồi thể lực và chức năng vận động. Điều dưỡng có nhiệm vụ hướng dẫn, động viên và phối hợp với khoa Phục hồi chức năng để giúp người bệnh luyện tập đúng cách.

Mục tiêu là phòng ngừa biến chứng do nằm lâu (như loét tỳ đè, teo cơ) và cải thiện khả năng tự chăm sóc.

Hỗ trợ người bệnh sắp phẫu thuật

Trước khi phẫu thuật, Điều dưỡng phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, kiểm tra sinh hiệu và hướng dẫn người bệnh thực hiện các yêu cầu trước mổ (nhịn ăn, vệ sinh vùng mổ, tháo trang sức…).

Điều dưỡng cũng chịu trách nhiệm di chuyển bệnh nhân an toàn đến phòng mổ, bàn giao người bệnh cùng hồ sơ cho ê-kíp phẫu thuật, đảm bảo quy trình diễn ra chính xác và thuận lợi.

Dùng thuốc và theo dõi người bệnh dùng thuốc

Khi thực hiện nhiệm vụ dùng thuốc, Điều dưỡng cần đảm bảo nguyên tắc “5 đúng”: đúng người, đúng thuốc, đúng liều, đúng thời gian và đúng đường dùng.

Trước khi dùng thuốc, Điều dưỡng phải kiểm tra tên thuốc, hạn sử dụng, liều lượng, dung môi và tình trạng thuốc. Sau đó, theo dõi tác dụng của thuốc, phát hiện sớm phản ứng phụ hoặc dị ứng để báo Bác sĩ xử lý kịp thời.

Ngoài ra, Điều dưỡng cần ghi chép rõ ràng việc cấp phát, sử dụng thuốc và công khai thuốc theo quy định của bệnh viện.

Chăm sóc người bệnh đang trong giai đoạn hấp hối

Với người bệnh ở giai đoạn cuối, Điều dưỡng cần đặc biệt chú trọng chăm sóc nhân văn và tôn trọng nhân phẩm. Họ phải bố trí buồng bệnh yên tĩnh, sạch sẽ, giúp người bệnh được ra đi trong sự bình an.

Bên cạnh đó, Điều dưỡng cần thông báo và hỗ trợ tinh thần cho thân nhân, đồng thời thực hiện vệ sinh tử thi, bảo quản và bàn giao theo đúng quy trình.

Thực hiện kỹ thuật Điều dưỡng đúng, chuẩn

Điều dưỡng viên phải tuân thủ tuyệt đối các quy trình kỹ thuật Điều dưỡng do Bộ Y tế ban hành, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh.

Mọi kỹ thuật như tiêm truyền, thay băng, đặt ống, hút đờm, đo dấu hiệu sinh tồn… đều phải được thực hiện đúng thao tác, đúng quy định vô khuẩn.

Theo dõi và đưa ra đánh giá về bệnh nhân

Điều dưỡng là người theo dõi sát sao diễn biến của người bệnh: từ mạch, nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở cho đến tình trạng da, nước tiểu, tinh thần.

Từ đó, họ đưa ra đánh giá chính xác và kịp thời, giúp Bác sĩ điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp. 

Đảm bảo an toàn kỹ thuật

Mọi thao tác Điều dưỡng đều phải đặt yếu tố an toàn người bệnh lên hàng đầu. Điều dưỡng cần tuân thủ nguyên tắc phòng chống nhiễm khuẩn, kiểm soát dụng cụ, xử lý chất thải y tế đúng quy định.

Việc sai sót trong quy trình có thể gây hậu quả nghiêm trọng, do đó mỗi hành động của Điều dưỡng phải chính xác và thận trọng.

Ghi chép hồ sơ bệnh án

Đây là nhiệm vụ cuối cùng, nhưng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quản lý chất lượng chăm sóc.

Điều dưỡng phải ghi chép trung thực, đầy đủ và kịp thời mọi thông tin: từ dấu hiệu sinh tồn, thuốc đã dùng, can thiệp chăm sóc đến diễn biến bệnh. Hồ sơ bệnh án là căn cứ cho việc theo dõi, bàn giao và kiểm tra chuyên môn sau này.

12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc của Điều dưỡng trên được xem là nền tảng giúp Điều dưỡng viên đảm bảo công tác chăm sóc toàn diện, an toàn và nhân văn cho người bệnh trong suốt quá trình điều trị. Tuy nhiên, đến nay, Thông tư số 31/2021/TT-BYT đã thay thế Thông tư 07/2011/TT-BYT, với quy định mới gọn hơn, hiện đại hơn, tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ chính của Điều dưỡng viên:

• Tiếp nhận và nhận định người bệnh, đánh giá ban đầu để xác định nhu cầu chăm sóc;
• Xác định và thực hiện các can thiệp chăm sóc, triển khai kế hoạch chăm sóc, phối hợp với bác sĩ và các bộ phận liên quan;
• Đánh giá kết quả chăm sóc, theo dõi, ghi nhận kết quả và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết.

Sự thay đổi này thể hiện xu hướng chuẩn hóa quy trình chăm sóc Điều dưỡng theo hướng khoa học và hiệu quả hơn, nhưng vẫn kế thừa toàn bộ giá trị cốt lõi của 12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc trước đây.

Trên đây là những chia sẻ chi tiết về 12 nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc của Điều dưỡng cùng thông tin cập nhật nhiệm vụ theo Thông tư 31/2021/TT-BYT mới nhất được ban tư vấn Trường Cao đẳng Y khoa Phạm Ngọc Thạch tổng hợp lại. Hy vọng bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về vai trò, trách nhiệm và tầm quan trọng của người Điều dưỡng trong hệ thống y tế.