Kanamycin là một trong rất nhiều loại kháng sinh phổ biến được các bác sĩ kê đơn trong quá trình điều trị bệnh. Vậy Kanamycin có công dụng gì? Cách dùng ra sao? Người bệnh cần lưu ý những gì khi sử dụng loại kháng sinh này? Hãy tìm hiểu qua bài viết tổng hợp dưới đây.
Thông tin về thuốc Kanamycin
Kanamycin là thuốc kháng sinh-aminoglycoside có phổ kháng khuẩn với vi khuẩn hiếu khí Gram âm và một số Gram dương. Thuốc được điều chế dưới dạng lọ bột và viên nang, được sử dụng phổ biến qua đường tiêm và có thể qua đường uống (ít dùng), cụ thể :
- Dạng lọ kanamycin sulfat bột kết tinh màu trắng tương đương 500mg hoặc 1g kanamycin base.
- Dạng nang kanamycin sulfat tương đương 500mg kanamycin base.
Đối với dạng thuốc dùng qua đường tiêm thì cần có sự chỉ định của bác sĩ.
Bảo quản thuốc: Kanamycin phải được đặt trong lọ kín với nhiệt độ từ 15-300C. Người dùng cần phải kiểm tra dung dịch thuốc trước khi sử dụng bằng mắt để tránh trường hợp thuốc vẩn đục và chuyển màu.
»»» Xem thông tin tuyển sinh Trường Cao đẳng Y Khoa Phạm Ngọc Thạch ««<
Kanamycin thường được dùng ở dạng tiêm
Tác dụng của thuốc Kanamycin
Với cơ chế kháng lại các aminoglycosid gây độc, Kanamycin được dùng để điều trị nhiễm khuẩn nặng do các chủng vi khuẩn nhạy cảm như Klebsiella, E. coli, Serratia marcescens.
Theo chuyên gia thuộc ban tư vấn các trường Cao Đẳng Y Tế Hà Nội, Kanamycin còn được sử dụng kết hợp với Penicilin hoặc cephalosporin trong những trường hợp nhiễm khuẩn nặng khi cần thiết ngoại trừ khi người bệnh có độc tính trên tai và thận.
Thuốc còn được sử dụng như loại thuốc thuộc hàng thứ 2 trong điều trị lao. Nhưng cho tới nay, nhiều loại thuốc an toàn được sử dụng nhiều hơn.
Ngoài ra, Kanamycin có có một số công dụng phổ biến trong điều trị các bệnh:
- Lậu và nhiễm khuẩn lậu mắt ở trẻ sơ sinh
- Viêm tấy, nhọt độc chốc
- Viêm phổi, phế quản, amidan, ho gà
- Viêm hạch bạch huyết, viêm vú, viêm xương tủy
- Các bệnh lý viêm khác như: viêm tai giữa, viêm thận, viêm bàng quang, tử cung niệu đạo và nhiễm trùng thứ phát sau phẫu thuật, bỏng, vết thương
Thuốc còn có thể có những công dụng không được ghi trên bao bì. Những công dụng này chỉ được sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ.
Cách dùng thuốc Kanamycin
Kanamycin sẽ đạt được hiệu quả tối đa nếu như người bệnh tìm hiểu kỹ thông tin sử dụng trên bao bì và kết hợp cùng với chỉ định của bác sĩ. Lưu ý người bệnh không được phép tự ý sử dụng thuốc vời liệu lượng cao, thấp hay kéo dài hơn so với liệu trình đã được chỉ định.
Trong trường hợp sử dụng thuốc qua đường tiêm bắp, người bệnh cần tuân thủ một số quy tắc sau để tránh gây tác dụng phụ không mong muốn cho mô và hệ thần kinh:
- Người bệnh không được trộn Kanamycin với các thuốc khác khi tiêm
- Nên tránh dùng thuốc trong một thời gian dài và liên tục
- Trước khi tiêm thuốc nên sát trùng lọ thuốc bằng bông tẩm cồn.
- Người dùng không được phép tiêm thuốc ở những vị trí có dây thần kinh và không tiêm lặp lại cũng một chỗ
- Cần phải cực kỳ cẩn trọng khi thực hiện tiêm cho trẻ sơ sinh, trẻ sinh non hay em bé đang bú sữa mẹ.
- Nếu ở vị trí tiêm bị đau nhiều và có hiện tượng máu chảy ngược lên, người bệnh nên rút ngay kim tiêm và tiêm ở vị trí khác.
Cần chú ý quan sát dịch pha kanamycin sulphate bằng mắt, dung dịch phải có màu chuẩn là trong suốt và không màu, và hiếm khi có màu vàng nhẹ.
Người dùng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu có bất kỳ thắc mắc trong quá trình sử dụng thuốc.
Với trường hợp phát hiện dùng quá liều người bệnh cần tìm đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời.
Nếu bệnh nhân phát hiện ra đã quên một liều thì cần phải bổ sung liều đó ngay lập tức. Nhưng nếu quên liều ở sát với thời điểm liều tiếp theo thì nên bỏ qua và dùng tiếp theo liệu trình đã chỉ định và nghiêm cấp không uống bổ sung gấp đôi liều.
.Người bệnh cần tuân thủ một số quy tắc khi dùng thuốc Kanamycin ở dạng tiêm bắp tay
Liều dùng thuốc Kanamycin
Kanamycin được sử dụng với liều lượng điều chỉnh với từng đối tượng và tình trạng bệnh cần điều trị.
Với điều trị lao ở người lớn
- Liệu lượng thông thường là g 2g kanamycin tiêm bắp chia liều sáng tối, dùng hai lần mỗi tuần hoặc dùng 1g thuốc tiêm bắp một ngày mỗi lần vào kéo dài trong 3 ngày.
- Dùng 0,5−0,75g thuốc với các bệnh nhân cao tuổi (lớn hơn 60 tuổi)
- Được dùng phối hợp với các thuốc chống lao khác.
- Các bệnh nhân nhẹ ký phải cần đến sự tư vấn của bác sĩ khi sử dụng thuốc
Với các bệnh nhiễm trùng ở người lớn
Dùng 1−2g kanamycin tiêm bắp, chia ra thành 1−2 lần.
Với bệnh lao ở trẻ em:
Trẻ cần được dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để tránh những rủi ro
Với các bệnh nhiễm trùng ở trẻ em
- Liều thông thường: tiêm bắp 30−50 mg/kg thể trọng người bệnh mỗi ngày
- Liều thuốc nên chia ra 1−2 lần
- Có thể dùng thuốc tại chỗ trong trường hợp cần thiết và được điều chỉnh liệu lượng theo mức độ trầm trọng của bệnh và độ tuổi của trẻ
Tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng kanamycin
Giống như các loại kháng sinh khác, kanamycin có thể gây cho người bệnh những tác dụng phụ không mong muốn đặc biệt là khi sử dụng quá liều và sai chỉ định.
Một số tác dụng phụ thường gặp:
- Trong trường hợp dùng kanamycin với liều lượng 1g mỗi ngày kéo dài từ 1 đến 6 tháng, người bệnh sẽ có nguy cơ lên đến 40% gặp các tác tác dụng phụ gây độc với tai.
- Nếu dùng thuốc với tổng liều là 30g hoặc nhiều hơn, người bệnh sẽ có nguy cơ nhiễm độc về thận lên đến 50%.
- Khi kết hợp dùng thuốc với vancomycin, bệnh nhân sẽ tăng bị tăng tính độc với tai
Các tác dụng phụ ít gặp:
- Tình trạng mẫn cảm với các triệu chứng nổi ban đỏ, sốt khi tiêm thuốc
- Gây ra độc tính với tiền đình (nguy cơ nhỏ hơn 10%), tình trạng này thường được phục hồi sau khi đã ngưng thuốc.
- Tình trạng choáng phản vệ, phong bế thần kinh cơ, dị cảm
Cách xử lý tác dụng phụ:
- Khi người bệnh phát hiện ra tình trạng nhiễm độc ở thính giác với triệu chứng ù tai thì cần giảm hoặc ngừng ngay việc dùng thuốc.
- Trong 16h đầu sau khi dùng thuốc ở liều cao mà phát hiện ra trụ niệu và hạt có trong nước tiểu thì không cần quá lo lắng vì các trụ niệu sẽ không gây ra tổn thương vĩnh viễn và sẽ hết khi ngưng thuốc.
Với những thông tin khoa học về loại thuốc kanamycin, hy vọng bạn sẽ tham khảo được phương pháp dùng loại thuốc này một cách hiệu quả và an toàn nhất.